به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ سهیلا صادقی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه تهران، در میزگرد تخصصی «خانواده‌محوری و مسئله مهریه» با نقد رویکردهای تقلیل‌گرایانه به نهاد خانواده، تأکید کرد: «مهریه برای زنان در ساختار مردسالار، کارکردی فراتر از یک قرارداد مالی دارد و به عنوان سپر امنیتی عمل می‌کند.» وی با اشاره به شکاف عمیق بین سیاست‌گذاری‌ها و واقعیت‌های اجتماعی، هشدار داد که حذف مهریه بدون ایجاد سازوکارهای حمایتی جایگزین، تبعات جبران‌ناپذیری برای زنان آسیب‌پذیر خواهد داشت.
مهریه؛ از کارکردهای اجتماعی تا سوءتفاهم‌های حقوقی
صادقی با رد انگاره «مهریه به عنوان عامل طلاق»، استدلال کرد که داده‌های میدانی نشان می‌دهند زنان حتی در موارد طلاق نیز به ندرت موفق به وصول کامل مهریه می‌شوند: «مهریه در جامعه‌ای که زنان از دسترسی عادلانه به اشتغال و منابع اقتصادی محرومند، تنها ابزار نمادین برای تعدیل قدرت است.» وی افزود: «تبدیل مهریه به مسئله‌ای حقوقی بدون درک ریشه‌های جامعه‌شناختی آن، مانند درمان symptom به جای بیماری است.»
ازدواج در گذار؛ چرا جوانان ایرانی «تأخیر» را انتخاب می‌کنند؟
این پژوهشگر با تفکیک «ازدواج‌گریزی» از «ازدواج‌ستیزی»، تحولات ساختاری را عامل اصلی کاهش نرخ ازدواج دانست: «وقتی میانگین سن اولین بارداری در جهان به ۳۲ سال رسیده، نمی‌توان با شعارهای ایدئولوژیک انتظار بازگشت به الگوهای سنتی داشت.» وی به پژوهش‌های خود اشاره کرد که نشان می‌دهد «تله‌های مدرنیته» مانند تحصیلات طولانی، ناامنی شغلی و سبک زندگی شهری، محرک‌های اصلی تأخیر در ازدواج هستند.
پارادوکس فرزندآوری؛ وقتی اقتصاد تنها عامل نیست
صادقی با ارائه داده‌های طبقاتی جالب توجه گفت: «در طبقات فرودست، فرزند به مثابه سرمایه اقتصادی دیده می‌شود، اما طبقه متوسط با وجود تمکن مالی، lowest fertility rate را دارد. این نشان می‌دهد مسئله، صرفاً مالی نیست، بلکه مربوط به بازتعریف هویت زنانه در فضای عمومی است.» وی پیشنهاد داد: «به جای سیاست‌های جمعیتی دستوری، باید به زنان نشان داد که فرزندآوری می‌تواند به افزایش قدرت چانه‌زنی آنان در خانواده و جامعه بینجامد.»
زنان بی‌پناه؛ سیاست‌گذاری برای کدام زنان؟
استاد دانشگاه تهران با انتقاد تند از یکسان‌انگاری زنان جامعه هشدار داد: «نسخه‌پیچی برای زن طبقه متوسط شاغل (که شاید مهریه برایش اهمیت ثانویه داشته باشد) و تعمیم آن به زنان حاشیه‌نشین، ظلم اجتماعی است.» وی پرسید: «آیا کسانی که مهریه را حذف می‌کنند، پاسخگوی زنی خواهند بود که پس از طلاق، حتی امکان اجاره یک اتاق را ندارد؟»
سکوت سازه‌ها؛ چرا نابرابری‌های ساختاری نادیده گرفته می‌شوند؟
صادقی با مقایسه گفتمان رسمی و عملکرد عملی گفت: «درحالی که رهبری بارها بر حقوق زنان تأکید کرده‌اند، دولت‌ها به شکاف دستمزد ۳۰ درصدی، بیکاری دوبرابری زنان تحصیل‌کرده و نبود امنیت شغلی پس از طلاق بی‌توجه بوده‌اند.» وی نتیجه‌گیری کرد: «تا زمانی که مجلس به جای اصلاح قوانین خانواده، بر مقابله با consequences به جای root causes تمرکز کند، هر روز شاهد تشدید بحران‌های اجتماعی خواهیم بود.»