به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ به نقل از روابط عمومی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۴۰۴ میزبان محور تخصصی «سلامت و خانواده» از همایش ملی «خانواده، آینده و پیوندهای پایدار» بود.
در این نشست، دکتر علی منتظری، رئیس کارگروه سلامت و خانواده مرکز پژوهش‌های مجلس و رئیس جهاد دانشگاهی، همچنین عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم بهداشتی، به‌عنوان نخستین سخنران دیدگاه‌های خود را درباره نقش خانواده‌ها در نظام سلامت ارائه کرد.
وی با تأکید بر اهمیت خانواده‌ها در مراقبت‌های طولانی‌مدت اظهار کرد: بار اصلی مراقبت‌های طولانی‌مدت بر دوش خانواده‌ها، به‌ویژه زنان، قرار دارد و بدون نقش‌آفرینی آنان، نظام سلامت عملاً ناتوان خواهد شد. خانواده‌ها به عنوان یکی از منابع اصلی ارائه مراقبت‌های بهداشتی، نقش حیاتی در سلامت جامعه دارند و اغلب این مراقبت‌ها تحت عنوان «مراقبت غیررسمی» شناخته می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند سالمندان، بیماران مزمن، افراد در آستانه مرگ، افراد دارای ناتوانی جسمی و ذهنی و بیماران روانی بیش از سایرین به حمایت و مراقبت طولانی‌مدت خانواده‌ها نیاز دارند.
دکتر منتظری در این زمینه گفت: این فشارها به ویژه بر زنان خانواده سنگینی می‌کند و در بسیاری از موارد سلامت خود مراقبان را نیز تهدید می‌کند؛ اگرچه بخش عمده‌ای از مراقبان را افراد میانسال تشکیل می‌دهند، بسیاری از آنان خود سالمند هستند و مراقبت از همسر یا والدین بسیار مسن را بر عهده دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهند زنان بیش از مردان مسئولیت مراقبت غیررسمی را به دوش می‌کشند و زمان و انرژی قابل توجهی برای این وظایف صرف می‌کنند.
وی افزود: در بسیاری از خانواده‌ها، زنان تنها کسانی هستند که می‌توانند مراقبت طولانی‌مدت از سالمندان و بیماران مزمن را مدیریت کنند. این امر موجب محرومیت‌های شغلی، کاهش فرصت‌های اجتماعی و فشار جسمی و روانی مضاعف می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند نقش خانواده‌ها در مراقبت از افراد وابسته همچنان حیاتی است و برخلاف تصور عمومی کاهش نیافته است. با این حال، تحولات اجتماعی و اقتصادی، فشارهای جدیدی بر خانواده‌ها وارد کرده و موجب بازنگری در روابط سنتی و وفاداری‌های خانوادگی شده است.
دکتر منتظری تصریح کرد: با توجه به روند سالمندی جمعیت و افزایش امید به زندگی، نیاز به مراقبت‌های غیررسمی روزبه‌روز بیشتر می‌شود. لذا سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه و حمایت اجتماعی از خانواده‌ها ضروری است تا فشارهای اقتصادی و روانی کاهش یابد. پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی بخش مهمی از سیستم‌های «ارجاع غیررسمی» را تشکیل می‌دهند؛ شبکه‌ای از مشاوره‌ها و تماس‌ها که افراد بیمار پیش از مراجعه به مراکز درمانی برقرار می‌کنند.
وی ادامه داد: این شبکه‌ها نشان می‌دهند خانواده و روابط اجتماعی هنوز نقش محوری در فرآیند سلامت دارند. حمایت خانواده و شبکه‌های اجتماعی سلامت جسمی و روانی اعضا را بهبود می‌بخشد و تاب‌آوری آنان را در برابر بحران‌ها افزایش می‌دهد. شواهد پژوهشی نشان می‌دهند حمایت خانواده و شبکه‌های اجتماعی سلامت جسمی و روانی اعضا را بهبود می‌بخشد. افراد دارای پیوندهای خانوادگی مستحکم بهتر می‌توانند با بحران‌های زندگی مقابله کنند، کمتر به رفتارهای آسیب‌رسان به سلامت روی می‌آورند و احتمال ابتلا به افسردگی یا مشکلات روانی در آنان کاهش می‌یابد.
دکتر منتظری گفت: سرمایه اجتماعی خانواده‌ها یکی از مهم‌ترین منابع سلامت جامعه است و می‌تواند بار بیماری‌ها را کاهش دهد. قوانین و سیاست‌های اجتماعی شکل و توسعه روابط خانوادگی را تحت تأثیر قرار می‌دهند و نه تنها مرزهای این روابط بلکه کیفیت تعاملات میان اعضای خانواده را نیز تعیین می‌کنند. کارشناسان بر این باورند حمایت‌های رسمی از مراقبان غیررسمی، از جمله آموزش، مزایای شغلی و شبکه‌های حمایتی، می‌تواند فشار بر خانواده‌ها را کاهش دهد.
رئیس کارگروه سلامت و خانواده مرکز پژوهش‌های مجلس در پایان تأکید کرد: مراقبت خانوادگی یک موضوع ملی است نه صرفاً شخصی. خانواده‌ها قهرمانان خاموش نظام سلامت هستند و توجه به آنان باید در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور دیده شود.