به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ در تشخیص اختلال های تیک جز آن که باید به شکل های مختلف اختلال (حرکتی، صوتی و یا ترکیبی) توجه داشت یک نکته قابل توجه دیگر " غیر ارادی بودن " انجام این واکنش هاست.

پسر ۷ ساله ام دائم تیک دارد. مثلا لب هایش را بهم می فشارد یا چشمانش را گرد می کند، آیا این طبیعی است؟ بسیار نگرانم چه کار باید بکنم؟

پاسخ:
برای آن که بتوانید برای مشکل فرزندتان راه حل موثری انتخاب کنید اول باید بدانید که آیا او واقعاً دچار اختلال تیک شده است یا خیر؟ به همین دلیل ابتدا بهتر است با تعریف این اختلال آشنا شوید.

تیک چیست؟
اختلال های تیک، انقباض های عضلانی تکراری و سریعی است که به شکل انجام حرکات یا حتی تولید صدا بروز می کند و همیشه غیر ارادی است. همچنین تاکید می شود که در بسیاری از موارد تیک ها در ناحیه صورت یا گردن دیده می شود و همانطور که در تعریف این اختلال گفتیم به غیر از حرکت های غیر عادی، تیک های صوتی هم وجود دارد؛ بنابراین علاوه بر چشمک زدن، تکان دادن ناگهانی سر و شکلک درآوردن با دهان، مشکلاتی مثل صاف کردن گلو، بالا کشیدن بینی و یا سرفه کردن و... نیز در بین کودکان رایج است.
همچنین مهم است که بدانید تیک مختص یک شرایط خاص نیست بلکه می تواند در هر شرایطی وجود داشته باشد به عنوان مثال، گاهی نشانه ها در موقعیت های ویژه ای دیده می شود (مثلاً در بعضی محیط های استرس آور)، اما گاهی نیز بدون آن که اضطراب واضحی وجود داشته باشد کودک تنها به خاطر یک میل درونی قوی که نمی تواند از آن جلوگیری کند علایم تیک را نشان می دهد.
سن شروع اختلال به طور متوسط ۷ سالگی است اما در برخی کودکان نشانه ها از ۲ سالگی نیز شروع می شود. قابل توجه است که معمولاً پیش از شروع اختلال گاهی کودک رفتارهای مقدماتی نشان می دهد مثلاً ممکن است از مدتی قبل متوجه شده باشید که فرزندتان خیلی زود عصبانی یا رنجیده خاطر می شود و یا توجه و دقت او کاهش یافته و همچنین در مقابل محرومیت ها کم تحمل شده است.
در تشخیص اختلال های تیک جز آن که باید به شکل های مختلف اختلال (حرکتی، صوتی و یا ترکیبی) توجه داشت یک نکته قابل توجه دیگر نیز وجود دارد که دقت به آن بسیارمهم است. این مسئله " غیر ارادی بودن " انجام این واکنش هاست. زیرا پدیدار شدن رفتارهای مشابه اختلال های تیک گاهی در کودکان دیده می شود. اما توجه به غیر ارادی بودن نشانه ها، اختلال های تیک را از آن چیزی که اصطلاحاً " رفتار قالبی " گفته می‌شود مجزا می سازد.
چنانچه کودک شما به صورت ارادی می تواند رفتارهای بازی با لب ها و یا گرد کردن چشمانش را کنترل کند دیگر به آن اختلال تیک گفته نمی شود اما اگر مطمئن هستید که کودکتان بدون اراده چنین نشانه هایی دارد آنگاه احتمالاً حدس تان درباره ابتلا به اختلال تیک درست است.
در این صورت از آن جا که متاسفانه علایم تیک به شکل یک بیماری از دوران کودکی و یا نوجوانی شروع می شود و اگر پی گیری و درمان نشود می تواند مشکلات بعدی را به دنبال داشته باشد، باید سریعاً در پی درمان آن باشیدمیگنا ir ولی اگر کودک قادر به کنترل کارهایش باشد آن گاه با افزایش تشویق ها برای رفتار مطلوب و بی توجهی به رفتار نامطلوب می توانید تا حدودی به او کمک کنید.

چه باید کرد؟
اما در صورت ابتلای پسر ۷ ساله تان به یکی از اختلال های تیک، چه کمکی از دست شما بر می آید؟ در گام اول برای درمان اختلال های تیک، مراجعه به یک روانپزشک به منظور بهره گیری از درمان دارویی ضروری است، با توجه به سن کودک شما، روانپزشک کودک و نوجوان کمک موثرتری به شما خواهد کرد. نکته مهم این است که در صورت تجویز دارو، توجه به میزان مصرف و دقت به حالات کودک تان در حین مصرف آن بسیار خوب و مفید است، اما درباره استفاده از دارو به روانپزشک اعتماد کنید، نسبت به آن جبهه مخالف نگیرید.
در کنار مصرف دارو، از کمک های یک روان شناس با تخصص در حوزه کودک نیز استفاده کنید.
راهنمایی های اختصاصی یک روان شناس با توجه به ویژگی های خانوادگی و شرایط اجتماعی شما می تواند از مشکلات آینده پیش گیری کند. اما تا زمان مراجعه بهتر است این نکات را نیز رعایت کنید:
۱) تحت هیچ شرایطی کودک را به خاطر رفتارهای تیک تنبیه نکنید
۲) از دیگر اعضای خانواده بخواهید که کودک را مسخره نکنند.
۳) رفتارهای تیک را نادیده بگیرید و در مقابل به دیگر رفتارهای کودک توجه کنید.
۴) رفتارهای مناسب و پسندیده کودک را هر چند که کم اهمیت باشد مورد توجه قرار دهید، از تشویق های کلامی و یا پاداش به وفور استفاده کنید (این تشویق ها می تواند یک لبخند ساده و یا در آغوش گرفتن باشد اما حتماً پاداش های مادی نیز موثر است).

البته شایان ذکر است که در برخی موارد، کودکانی که عملکرد اجتماعی و تحصیلی خوبی دارند نیازی به استفاده از درمان پزشکی ندارند اما از آن جا که سیر این اختلال در طول سال های بزرگسالی ممکن است تغییر کند بهتر است که تشخیص این موضوع را به روان پزشک بسپارید.