به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ ممکن است کودکان در رسانه‌ها درباره جنگ چیزهایی ببینند و بشنوند. شاید اقدامات تروریستی را هیچ‌وقت به‌چشم نبینند، اما سؤالاتی درباره جنگ در ذهنشان شکل می‌گیرد و درباره این مسئله کنجکاو می‌شوند. احتمال دارد در تلویزیون تصاویری از جنگ یا بمب‌گذاری ببینند و از شما دلیل کشته‌شدن انسان‌های بی‌گناه را بپرسند. درست است که جنگ برای بزرگ‌سالان هم وحشتناک است، اما باید سعی کنیم با بچه‌ها درباره این مسئله مهم حرف بزنیم و راه گفت‌وگو را همیشه باز بگذاریم. چطور این کار را انجام بدهیم؟ در ادامه، روش‌های گفت‌وگو با کودک درباره جنگ را می‌گوییم.
چرا صحبت با کودکان درباره جنگ مهم است؟
کودکان اغلب بیشتر از آنچه تصور می‌کنیم از دنیای اطرافشان آگاه‌اند. آن‌ها ممکن است از تلویزیون، شبکه‌های اجتماعی یا صحبت‌های دیگران درباره جنگ بشنوند. اگر این اطلاعات بدون توضیح مناسب دریافت شوند، می‌توانند باعث ترس یا سوءتفاهم شوند. گفت‌وگو با کودکان به آن‌ها کمک می‌کند:
احساساتشان را بیان کنند؛
اطلاعات نادرست را اصلاح کنند؛
درک بهتری از جهان داشته باشند؛
احساس کنند می‌توانند با شما درباره نگرانی‌هایشان صحبت کنند.
صحبت درباره اینکه چرا برخی افراد عمدا به دیگران آسیب می‌زنند و چطور این مسئله ممکن است به جنگ منجر شود، کار ساده‌ای نیست و برای بسیاری از کودکان ترسناک و ناراحت‌کننده است. با وجودِ این، چنین گفت‌وگوهایی به بچه‌ها مفاهیمی مثل مهربانی، احترام و دل‌سوزی را یاد می‌دهند.
شما در جایگاه والدین، وظیفه دارید که به کودکان اطمینان بدهید جایشان امن است، چون احساس امنیت برای کودک اهمیت بسیاری دارد. با مکالمه‌ای ساده می‌توانید هرگونه سوءتفاهمی ایجادشده برای کودک را برطرف کنید.
به این نکته مهم توجه کنید که اگر کودکتان هنوز درباره جنگ کنجکاو نشده است، لازم نیست با او راجع به چنین مسائلی صحبت کنید، چراکه نباید بچه‌ها را به درک چنین موضوعاتی مجبور کرد. برای اینکه با کودک درباره جنگ حرف بزنید، از این روش‌های پیشنهادی استفاده کنید.
راهکارهای صحبت با کودکان درباره جنگ
۱. از سطح دانش کودک شروع کنید
پیش از آغاز گفت‌وگو، از کودک بپرسید چه چیزی درباره جنگ می‌داند. این کار به شما کمک می‌کند سطح آگاهی و نگرانی او را بشناسید:
«تو درباره چیزی که تو اخبار شنیدی چی فکر می‌کنی؟»
«کلمه جنگ رو شنیدی؟ به نظرت یعنی چی؟»
این پرس‌وجو به شما امکان می‌دهد گفت‌وگو را متناسب با سن و درک کودک پیش ببرید.
۲. از زبانی ساده و متناسب با سن کودک استفاده کنید
کودکان در سنین مختلف، درک متفاوتی از مفاهیم دارند. توضیحات خود را با سن آن‌ها هماهنگ کنید:
کودکان پیش‌دبستانی (۳–۵ سال): از جملات ساده استفاده کنید: «جنگ یعنی وقتی آدم‌ها با هم دعوا می‌کنن و نمی‌تونن با صحبت مشکلشون رو حل کنن. ولی خیلی‌ها دارن تلاش می‌کنن این دعوا تموم بشه.»
کودکان دبستانی (۶–۱۰ سال): آن‌ها می‌توانند جزئیات بیشتری را درک کنند: «جنگ وقتی اتفاق می‌افته که کشورها یا گروه‌ها با هم مشکل دارن و به جای صحبت، از سلاح استفاده می‌کنن. این باعث می‌شه مردم غمگین بشن، ولی خیلی‌ها دارن برای صلح تلاش می‌کنن.»
نوجوانان (۱۱ سال به بالا): آن‌ها قادر به درک مفاهیم پیچیده‌ترند. درباره دلایل جنگ، تأثیرات آن و تلاش‌های جهانی برای صلح با آن‌ها صحبت کنید.
۳. به احساسات کودک توجه کنید
کودکان ممکن است درباره جنگ احساس ترس، خشم یا غم کنند. به آن‌ها فرصت دهید احساساتشان را بیان کنند و به نگرانی‌هایشان گوش دهید:
اگر کودک گفت: «می‌ترسم جنگ به اینجا بیاد»، اطمینان دهید: «ما اینجا در امانیم و بزرگ‌ترها دارن از ما مراقبت می‌کنن.»
اگر کودک خشمگین است، بگویید: «درست می‌گویی: جنگ چیز غم‌انگیزی است. تو چی فکر می‌کنی می‌تونیم برای کمک به دیگران انجام بدیم؟»
می‌توانید فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند نقاشی یا داستان‌خوانی را پیشنهاد کنید تا اضطرابشان کاهش یابد.
۴. اطلاعات را محدود و معتبر نگه دارید
کودکان نیازی به دانستن تمام جزئیات جنگ ندارند. اطلاعات را ساده و قابل‌فهم ارائه دهید و از منابع معتبر استفاده کنید. از نشان دادن تصاویر خشن یا صحبت درباره جزئیات ترسناک خودداری کنید.
۵. بر اقدامات مثبت و امیدبخش تمرکز کنید
برای کاهش احساس ناتوانی، درباره کارهایی که مردم برای برقراری صلح یا کمک به دیگران انجام می‌دهند صحبت کنید:
«خیلی از آدم‌ها به کسانی که توی جنگ آسیب دیدن کمک می‌کنن: مثل فرستادن غذا یا ساختن خونه‌های جدید.»
«ما می‌تونیم با مهربونی به دیگران، دنیا رو جای بهتری کنیم.»
کودکان را به فعالیت‌های مثبت تشویق کنید: مانند نوشتن نامه برای کودکان در مناطق جنگی یا شرکت در کارهای خیریه.
۶. مواجهه با اخبار را مدیریت کنید
اخبار جنگ می‌تواند برای کودکان ترسناک باشد. مواجهه آن‌ها با رسانه‌ها را محدود کنید و زمان‌هایی را برای گفت‌وگو درباره اخبار اختصاص دهید:
تلویزیون را در حضور کودکان روی کانال‌های خبری نگه ندارید.
اگر کودک درباره خبری که شنیده سؤالی دارد، با آرامش پاسخ دهید.
نکات کلیدی برای والدین برای صحبت با کودکان درباره جنگ
صبور باشید: کودکان ممکن است بارها درباره جنگ سؤال کنند: این نشانه کنجکاوی و نیاز به اطمینان است.
صادق باشید: از دروغ گفتن یا پنهان کردن حقیقت خودداری کنید؛ اما اطلاعات را متناسب با سن آن‌ها ارائه دهید.
آرامش خود را حفظ کنید: کودکان به احساسات شما حساس‌اند؛ آرامش شما به آن‌ها احساس امنیت می‌دهد.
صحبت با کودکان درباره جنگ ضرورتی گریز ناپذیر
صحبت کردن با کودکان درباره جنگ نیازمند حساسیت، صداقت و توجه به احساسات آن‌هاست. با استفاده از زبانی ساده، گوش دادن به نگرانی‌هایشان و تمرکز بر اقدامات مثبت، می‌توانید به آن‌ها کمک کنید این موضوع پیچیده را درک کنند و احساس امنیت داشته باشند. این گفت‌وگوها نه‌تنها به کودکان کمک می‌کند با دنیای اطرافشان کنار بیایند، بلکه پیوند اعتمادی بین شما و فرزندتان ایجاد می‌کند.