به گزارش پیام خانواده دکتر سید محمدحسین چاوشیان(دبیر مجمع ملی خانواده، پژوهشگر مطالعات خانواده در دانشگاه برن سوئیس) با برنامه«ترنج» در مورد موضوع خانواده تراز انقلاب اسلامی گفتگو کرد.
ترنج: سیاستگذاری خانواده در انقلاب اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
چاوشیان: با بررسی در سیاستهای زنان و خانواده از بدو انقلاب، با نقطه عطفی مواجه می‌شویم و در سال ۹۵ سیاستهای کلی خانواده توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد و در سیاستهای کلی خانواده با یک مفهوم جدیدی تحت عنوان خانواده محوری مواجه شدیم در حالی که در هیچ یک از سیاستهای قبلی در حوزه زنان و خانواده این تعبیر مشاهده نمی‌شد و این نشان می‌دهد مقام معظم رهبری تاکید ویژه دارند تا خانواده را به عنوان کل، سیستم و نهاد ببینیم و اینکه خانواده را به فرزند، زن و شوهر تقلیل ندهیم. در بند اول این سیاست خانواده محور همه نهادهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و حتی مسکن و شهرسازی قرار می‌گیرد قبل از سال ۹۵ سیاست‌ها خانواده‌محور نبودند. باید در نهادهای اجتماعی جایگاه خانواده با ثبات باشد در همه نهادهای حاکمیتی اداری سازمانی نیاز به این داریم که یک پیوست خانواده وجود داشته باشد؛ یعنی اساس خانواده محوری را در قلب سازمان‌ها و نهادها ببینیم. اگر این سیاستهای ۱۴ گانه به برنامه برسد و در سطح اجرایی بتواند در جامعه نمود عملی پیدا کند خیلی از آسیب‌های اجتماعی کاهش پیدا خواهند کرد.
ترنج: چند نمونه از سیاستهای ۱۶ گانه خانواده را نام ببرید؟
چاوشیان: بند بند این سیاست‌ها، راهبردی برای داشتن خانواده جامعه محور است، دربند ششم ارائه و ترسیم الگوی اسلامی خانواده و تربیت و ترویج سبک زندگی اسلامی الزاماتی دارد. خانواده تراز را باید در سه ساحت تشکیل، تحکیم و تعالی دید در اصل تشکیل خانواده و ازدواج، متاسفانه؛ ازدواج‌های نا آگاهانه و انتخاب‌های نادرست باعث می‌شود؛ زندگی با بحران و چالش مواجه شود. در مقوله تحکیم خانواده نقش‌های اعضای خانواده باید مشخص شود و مسئولیت پذیری به افراد خانواده داده شود، بحث تعالی خانواده با جامعه ارتباط پیدا می‌کند و خانواده باید در راستای جامعه سازی باشد؛ یعنی خانواده‌ای تراز است که بتواند در بستر جامعه کمک کند و در راستای تمدن سازی کار کند. متاسفانه یکی از آسیب‌هایی که در بحث خانواده با آن روبرو هستیم تقدس زدایی از ساحت خانواده است عامل موثر بر این قداست زدایی که در خانواده تاثیر می‌گذارد ظهور و بروز پدیده فردگرایی است که با استفاده از رسانه‌های مدرن و شبکه‌های اجتماعی باعث شده خانواده به جای اینکه یک سیستم و کل باشد فرد گرا شود و ازدواج‌های سفید متاثر همین فرد گرایی است لذا در بند ششم سیاست‌ها تاکید می‌شود تا الگوهای اصیل ایرانی اسلامی در راستای ترویج خانواده تراز به کار بگیریم.
ترنج: رسانه‌ها، مطبوعات و نهادهای آموزشی در ارزش گذاری به خانواده چه نقشی دارند؟
چاوشیان: در زمانی هستیم که گفتمان مردم سازی مطرح می‌شود و دولت به مردم بها می‌دهد و اساساً ویژگی انقلاب اسلامی مردمی بودن است در بحث‌های توسعه‌ای، آموزشی و رسانه‌ای باید به سمت تشکلهای مردم نهاد برویم، طبق آمار قریب به ۲۰۰۰ تشکلهای خانواده محور در کشور وجود دارد اگر این تشکل‌ها خوب هدایت و حمایت شوند به تحکیم و تعالی خانواده کمک خواهند کرد، اگر بخواهیم خانواده تراز در سطح انقلاب اسلامی داشته باشیم باید تشکلهای خانواده محوری که از جنس مردم هستند؛ یعنی تشکل‌هایی در عرصه آموزش، رسانه‌ای، دانش افزایی و مهارتی، به خانواده‌ها کمک کنند. برای اینکه خانواده تحکیم و ثبات داشته باشد یکی از ویژگی‌هایش محبت به همسر است و دیگر توجه به معنویات، برقراری آرامش در خانواده و مهارت‌هایی که باید داشته باشند برخی از این امور نیازمند یادگیری‌هایی است که تشکل‌ها می‌توانند کمک کنند. سازمان‌ها خیلی خانواده‌محور نبودند و نقش خود را به خانواده خیلی تبیین نکردند. مهمترین ویژگی در خانواده محبت است و برای شکل گیری آن از نقش زوجین نباید غافل باشیم و آنها نیاز به مهارت آموزی و آموزش دارند و چه جایی بهتر از تشکلهای مردم نهادی که در حوزه آموزشی کمک می‌کنند.
ترنج: آیا معنویت به تحکیم خانواده کمک می‌کند؟
چاوشیان: معنویت یکی از شاخص‌هایی است که به تحکیم خانواده کمک می‌کند و حقیقتاً نقش ویژه‌ای در خانواده‌ها دارد و هرچقدر رویکرد معنوی را در زندگی‌ها تقویت کنیم قطعاً چالش‌های کمتری خواهیم داشت و تقدس زدایی با کمرنگ شدن شاخص معنویت به وجود می‌آید. خانواده چند رشته‌ای است و باید از ساحت‌های مختلف روانی، جامعه شناختی، حقوقی، معنوی، حکمرانی آن را ببینیم و خانواده تراز اسلامی در همه این پکیج دیده می‌شود.
ترنج: مطابق با ذائقه جوان امروز چگونه باید خانواده را ترویج و به روز کرد؟
چاوشیان: ابزار انتقال داده و اطلاعات خیلی مهم هستند، امروزه ذائقه مخاطب با ۱۰ سال گذشته به واسطه ظهور شبکه‌های اجتماعی تفاوت پیدا کرده، حضور پررنگ اساتید حوزوی و دانشگاهی در شبکه‌های اجتماعی و ارائه محتواهای به روز که بتواند مخاطب را جذب کند قطعاً خیلی تاثیر گذار در ارتقاء دانش خانواده است و این فرصت مناسبی است در کنار تهدیدهایی که فضای مجازی دارد.