کد خبر: 20138
تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ - ۰۹:۳۳
image-20250907093144-1.jpeg

مالک شریعتی، در یادداشتی به بررسی سناریوهای محتمل فعال‌سازی یا تمدید آن پرداخته است. او معتقد است بازگشت تحریم‌های شورای امنیت عملاً تأثیر اقتصادی مهمی بر ایران نخواهد داشت و هشدار می‌دهد که پذیرش تمدید ماشه، به‌مراتب خطرناک‌تر از فعال‌شدن آن است.

به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ مالک شریعتی/// مشهور است که سران قریش در جلسه ای مخفیانه با موضوع چگونگی برخورد سخت با نهال نوپای اسلام و پیامبر عظیم الشان(ص)، در حال مشورت بودند که ابلیس در شمایل پیرمردی ظاهر شد و پیشنهاد داد که از هر قبیله یک شمشیرزن، شبانه و یکباره بر بستر خواب او حمله کنند تا خونش گردن همه باشد و بنی هاشم نتوانند به قصاص برخیزند و با پرداخت خون‌بها، پرونده اسلام و پیامبرش برای همیشه برچیده شود که البته آن توطئه، با مکر و وحی الهی و ایثار امیرالمومنین علی(ع) خنثی شد.

در برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد، سازوکاری برای حل و فصل اختلافات میان ایران و اعضای 1+5 پیش بینی شده (مکانیزم ماشه) که بی شباهت به آن طراحی شیطانی صدر اسلام نیست؛ چرا؟ بطور خلاصه توضیح میدهم تا به اصل موضوع این یادداشت بپردازم.

درحالیکه عضویت دائم و حق وتو برای پنج کشور، خود نمادی از مناسبات بین المللی ظالمانه کنونی است، طراحان برجام(آمریکا و اروپا) ، مکانیزم ماشه را به نحوی نگاشتند که اولا هرگونه اعتراض از سوی هریک از اطراف برجام به نقض تعهدات طرف مقابل، منجر به رای گیری یکسانی در شورای امنیت شود. ثانیا آنچه به رای گذاشته می شود (تداوم لغو تحریمهای ایران) عکس خواسته خودشان باشد تا عملا امکان استفاده احتمالی از حق وتو برای روسیه و چین در حمایت از ایران وجود نداشته باشد و ثالثا حتی در صورت موافقت 14 عضو شورای امنیت با تداوم لغو تحریمهای ایران، با یک رای وتو توسط آمریکا، فرانسه یا انگلیس، تمام قطعنامه‌های قبلی تحریمی علیه ایران (مندرج در 2231) بلافاصله بازگردد؛ همچنانکه یک گارسون در رستوران، با زدن یک بشکن سر میز شما باز میگردد و لذا قبول کنید که طراحی "اسنپ بک" فقط از شیطان برمی‌آید و بس.

اکنون ببینیم که پس از ارسال نامه سه کشور اروپایی برای فعال سازی مکانیزم ماشه، سناریوهای مختلف احتمالی پیرامون این ماجرا چیست و جمهوری اسلامی ایران چه گزینه هایی روی میز دارد.

در مقدمه لازم است تاکید کنم که بررسی برجام، نتایج خسارت بار آن، برخی خطاهای مهلک تیم مذاکراتی ما ازجمله پذیرش همین سازوکار شیطانی و بعد انکار وجود آن و... مجالی دیگر می طلبد که بویژه برای تمرکز بر مقابله با دشمن مشترک همه ایرانیان، فعلا به موشکافی جزئیات آن نمی پردازم و تنها ممکن است در ادامه یادداشت، به جهت تکمیل بحث اصلی، برخی اشارات گذرا لازم باشد.

الف) سناریوهای محتمل پیش رو (تا 26 مهرماه 1404)

1. عدم فعال سازی نهایی ماشه و پایان عادی قطعنامه 2231؛ سناریوی خوب.

2.فعال سازی مکانیزم ماشه و بازگشت قطعنامه های تحریمی شورای امنیت؛ سناریوی بد.

3. تمدید مکانیزم ماشه (با موافقت یا بدون موافقت ایران)؛ سناریوی بدتر!

در بین سه احتمال فوق الذکر، طبیعتا سناریو نخست، مطلوب و خوب ارزیابی می شود و در این باره اختلاف نظری در کشور وجود ندارد. چراکه با پایان عادی زمان ده سال موعد مندرج در برجام و قطعنامه 2231 و بدون هرگونه اتفاق دیگر، "تعلیق موقت" قطعنامه های تحریمی گذشته شورای امنیت علیه ایران به "لغو دائمی" تبدیل شده و پرونده هسته ای ایران در شورای امنیت، عادی میشود. البته اینجا ضروری است تاکید شود که آن قطعنامه ها هیچ یک ارتباطی با ماده 42 فصل 7 منشور ملل متحد ندارد و بودن یا نبودن آنها اساسا ربطی به صدور مجوز حمله نظامی به ایران نداشته و ندارد. لذا بحث های قدیمی درباره برداشتن سایه جنگ از سر ایران با صدور قطعنامه 2231 فاقد استدلال مشخص بود و در حال حاضر نیز پس از حمله بی مجوز آمریکا و رژیم صهیونی به ایران در جنگ 12 روزه، چنین مباحثی علاوه بر غیر مستدل بودن، مضحک هم هست.

البته تحقق این سناریو یعنی پایان یافتن عادی 2231، بسیار غیرمحتمل است. چراکه قطعنامه های تعلیق شده‌ی گذشته، بویژه 1737 و 1929 برای غرب دارایی بی نهایت ارزشمند و تکرار ناشدنی ارزیابی می شود و آنها اصلا حاضر نیستند بدون دریافت یک امتیاز بسیار بزرگ از ایران یا حصول یک نتیجه ارزشمند دیگر، از آن قطعنامه ها چشم پوشی کنند و اساسا مکانیزم ماشه دقیقا برای حفاظت از همین دارایی بزرگ طراحی شده است.

اما در تحلیل دو سناریو بعدی، همه هم نظر نیستند و برخی تمدید مکانیزم ماشه را بهتر از فعال شدنش می دانند. لازم است برای بررسی بیشتر و رسیدن به تصویر بهتر، به چند سوال پاسخ دهیم:

1) مکانیزم ماشه بد است یا خوب و بالاخره فعال سازی اش خطر دارد یا نه؟

2) اثر واقعی بازگشت تحریمهای سازمان ملل بر شرایط کنونی ایران چیست؟

3) نسبت تحریمهای آمریکا با مکانیزم ماشه و تحریمهای سازمان ملل چیست؟

همه سوالات بالا تقریبا یک پاسخ نسبتا مفصل دارد؛ دقت کنید!

ده سال قبل و در زمان امضای برجام که به آمریکا و اروپا خوش بینی وجود داشت، وعده داده شده این بود که تحریمهای شورای امنیت لغو و اجرای تحریمهای آمریکا نیز متوقف شده و پس از آن هم دیگر هیچ تحریم جدیدی وضع و اعمال نخواهد شد تا ایران بتواند با استفاده از شرایط جدید، تبادلات بانکی و تجاری ازجمله فروش نفت و تهیه اقلام مورد نیاز خود را بصورت عادی در دنیا دنبال نماید.

در همان زمان برخلاف خوش‌بینی افراطی حاکم بر دولت و مجلس وقت، کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس نهم با دقت و بطور منصفانه نکات مثبت و منفی برجام را در گزارش تفصیلی خود برشمرد که در آن به خطر جدی فعال سازی مکانیزم ماشه نیز اشاره شده بود و نتیجه گیری شده بود که باوجود برخی نکات امیدبخش در برجام، به دلیل اعتماد مفرط به آمریکا و وجود بمبهای ساعتی خطرناکی چون مکانیزم ماشه و... ، اجرای برجام به مصلحت کشور نیست و چنانچه تصمیم به اجرای این توافق باشد، لازم است شروطی کافی و تضمینی برای آن معین شود؛ کمیسیون برجام طرحی نیز ارائه کرد که متاسفانه اعتنا نشد و متن ضعیف دیگری بدون توجه به نظرات منتقدان دلسوز آن، 20 دقیقه ای تصویب و اجرای برجام (نه خود برجام) به قانون تبدیل شد.

پس از تصویب این قانون و آغاز اجرای برجام، در عمل و به تدریج، خلف وعده طرف مقابل آشکار شد. علاوه بر عدم اجرای تعهدات برجامی توسط اروپایی ها، تا پایان دولت اوباما چندین تحریم جدید علیه ایران توسط آمریکا وضع شد و با روی کار آمدن ترامپ، آمریکا بطور رسمی از برجام خارج و دومینوی وضع تحریمهای جدید و سنگین آمریکا بر ایران بدون هرگونه اعتراض موثر توسط اروپایی ها آغاز شد و در دولت بایدن هم آنچنان با قدرت تداوم یافت که یکی از چهره های مشهور مدافع برجام و دولت اصلاحات سرمقاله ای نوشت با تیتر: «آقای بایدن! قرار این نبود!».

درباره بدعهدی آمریکا و اروپا اینجا مجال بحث بیشتر نیست و خوانندگان عزیز را به گزارش های منظم سه ماهه وزارت امورخارجه (بویژه در زمان آقای ظریف) به مجلس شورای اسلامی در خصوص اجرای برجام ارجاع می دهم که در آنجا اعترافات جالبی درخصوص بدعهدی کشورهای 1+5 وجود دارد.

با بدعهدی طرف مقابل در عدم اعمال تحریمهای سازمان ملل و نیز تشدید تحریم‌های کنگره و دستورات اجرایی رئیس جمهور آمریکا علیه ایران، عملا آستانه تحریمهای اعمال شده علیه ایران بویژه در زمینه اقتصادی و علی الخصوص در فروش نفت و بازگرداندن دلارهای نفتی به داخل ایران، از سطح تحریمهای پیش از برجام، آنچنان فراتر رفت که اکنون بازگشت قطعنامه های مندرج در 2231، تفاوت چندانی در میدان اقتصاد ایران نخواهد داشت؛ درواقع ایران خود را کاملا با شرایط تحریمی به مراتب بدتر از اعمال مجدد قطعنامه های شش گانه شورای امنیت تطبیق داده و مکانیزم مقابله با تحریمها در ایران به بلوغ رسیده است. دقیقا به همین دلیل است که ترامپ نتوانست در دور نخست ریاست جمهوری اش فروش نفت ایران را به صفر برساند و اکنون نیز به لطف الهی موفق نخواهد شد. بنابراین تاثیر واقعی اعمال مکانیزم ماشه و بازگشت تحریمهای سازمان ملل بر تجارت خارجی و فروش نفت و تبادل بانکی ایران تقریبا هیچ است و اساسا بیش از این هم امکان سفت‌تر کردن پیچ تحریم‌های اقتصادی برای آمریکا و اروپا وجود ندارد که اگر امکان داشت، هرگز دست به حمله نظامی نمی زدند.

نکته دیگر آنکه حتی در زمان قبل از برجام، قظعنامه های شش گانه چندان اجرایی نشدند؛ مثلا طبق قطعنامه سخت گیرانه ۱۹۲۹، بازرسی کشتی‌ها از سال 2010 تا 2015 معتبر بود ولی حتی یک شناور ایرانی مستند به آن بازرسی نشد.

می توان نتیجه گرفت که "مکانیزم ماشه" در زمان امضای برجام، خطر بالقوه مهمی بود که اکنون به دلیل فراتر رفتن تحریمهای واقعی از آن و نیز تحقق حمله نظامی، اسنپ بک دیگر هیچ خطر بالفعل مهمی ندارد و تیر آن مشقی است؛ شبیه شناگری که در استخر کاملا خیس شده و کسی بخواهد با ریختن یک بطری آب دوباره او را خیس کند!

و حقیقتا حیرت انگیز است؛ همان افرادی که مذاکره کننده و پذیرنده آن خطر بالقوه مهم در برجام بودند، آن زمان انکارش می‌کردند و می گفتند کلک تبلیغاتی آمریکاست! و اکنون همان ها بر بزرگنمایی این خطر بالفعل غیرمهم و فاقد اثر واقعی، اصرار می ورزند! کسانی که وظیفه داشتند در آن زمان مانع شوند و نشدند؛ کسانی که پس از خروج ترامپ از برجام، بدون تصمیم شورای عالی امنیت ملی، با عجله اعلام کردند «ما در برجام می مانیم»! و فرصت اجرای تصمیم واحد از پیش اعلام شده را از نظام گرفتند که: «اگر آمریکا پاره کند، ما آتش می زنیم».

و گرچه حرف برای گفتن زیاد است، از این بحث می‌گذرم که «یک سینه حرف موج زند در دهان ما ـ از بیم دین اگرچه خموشیم چون حباب.»

ب) تاثیرات فعال سازی مکانیزم ماشه

1. اقتصادی: براساس آنچه بیان شد، بازگشت تحریمهای سازمان ملل پس از اعمال مکانیزم ماشه، تاثیر چندانی بر وضعیت اقتصادی ایران شامل فروش نفت، مبادلات بانکی و ... ندارد و ایران در این زمینه ها بیشتر در تقابل با تحریمهای سنگین‌تر آمریکاست.

2. تسلیحاتی: تنها تاثیر واقعی بازگشت تحریمهای قطعنامه های شورای امنیت، ممانعت از تجارت سلاح های متعارف توسط ایران و در نتیجه کاهش درآمد کشور از محل فروش سلاح به سایر کشورهاست که در مقایسه با مواردی چون فروش نفت و مبادلات بانکی جهانی در رده اهمیت به مراتب کمتری قرار دارد. مضافا آنکه ایران از نظر تامین تجهیزات نظامی متعارف خود، کاملا خودکفا و بی نیاز از سایرین است و تجهیزات خاص نظامی هم کاملا تحت رصد و تحریم آمریکا قرار دارد.

3. روانی: فعال سازی مکانیزم ماشه، گرچه دیگر تاثیر واقعی در میدان ندارد، حتما دارای سروصدای زیادی است و برهمین اساس به شلیک تیر مشقی یا انفجار بمب صوتی بسیار شباهت دارد. در صورت ایجاد اجماع داخلی بر سر این موضوع، می توان از اثرات روانی آن کاست و در غیر اینصورت ایجاد ترس افراطی از آن می تواند در کوتاه مدت باعث ایجاد تکانه هایی ملموس در شاخصهای اقتصادی نظیر نرخ ارز شود که متاسفانه در این روزها نشانه هایی از آن قابل مشاهده است و مکانیزم ماشه بیشتر به ابزاری برای ترساندن تبدیل شده است.

ج) مزایا و معایب تمدید مکانیزم ماشه

اکنون براساس آنچه گفته شد، بهتر می توان به این سوال پاسخ داد که آیا "تمدید مکانیزم ماشه" خوب است یا نه و به عبارت بهتر، بین "فعال سازی" و "تمدید" کدام یک "بدتر" است؟ و آیا ایران باید تمایلی به تمدید نشان بدهد یا نه؟ و آیا شرایط اعلامی اروپا برای تمدید را بپذیرد یا نه؟

قبل از پاسخ به این سوال مهم، باید توجه کرد که طبق مقررات ناعادلانه حاکم بر شورای امنیت سازمان ملل متحد، خواست و اراده جمهوری اسلامی ایران هیچ تاثیر حقوقی بر فعال سازی یا تمدید مکانیزم ماشه ندارد؛ چراکه فعال سازی فقط با یک رای وتو توسط انگلیس یا فرانسه محقق خواهد شد و تمدید آن نیز نیازمند رای شورای امنیتی است که ایران عضو آن نبوده و نمی تواند اثر حقوقی خاصی در تصمیم شورای امنیت بگذارد. در فعال سازی، حتی روسیه و چین، فاقد اثر و امکان استفاده از حق وتو هستند و در فرض تمدید، بسیار بعید است با تمدید قطعنامه 2231 که خود همراه آن بودند مخالف باشند و تمدید را وتو نمایند.

حال ببینیم که تمدید مکانیزم ماشه چه مزایا و معایبی دارد؟

1) مزایای تمدید مکانیزم ماشه

فعال نشدن قطعنامه های سازمان ملل: قبلا بیان شد که این مزیت خوب است اما چندان واقعی نیست و تاثیر واقعی قطعنامه های تحریمی شورای امنیت در شرایط کنونی زندگی مردم ایران تقریبا هیچ است؛ ضمن آنکه تمدید، فقط مدت کمی فعال سازی را به عقب انداخته و اگر اثری داشته باشد، همچنان خطرش باقی می ماند.

خرید زمان: مهمترین و شاید تنها مزیت تمدید مکانیزم ماشه، "خرید زمان" برای جمهوری اسلامی ایران است تا بتواند در سایه این تمدید زمان به جبران و تقویت برخی کاستی‌ها در توانمندی‌های اقتصادی، سیاسی و حتی نظامی خود بپردازد. این مزیت به ظاهر مهم نیز با توجه به تجربه حمله نظامی اخیر به ایران در وسط مذاکرات و بدون بهانه خاصی رنگ می بازد؛ مضافا آنکه هر میزان تمدید در مکانیزم ماشه، به معنای الزام طرفهای غربی به رعایت حداکثر آن زمان نیست، یعنی ممکن است درست در فردای تصویب 6 ماه تمدید، مکانیزم ماشه را به بهانه ای دیگر فعال کنند.

2) معایب تمدید مکانیزم ماشه

تمدید شرایط تعلیق و شرطی ماندن اقتصاد ایران: با تمدید مکانیزم ماشه به هر میزان، بازهم شرایط اقتصادی ایران در شرایط تعلیق باقی می ماند و اراده فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران خارجی و حتی داخلی در دست کشورهای اروپایی باقی می ماند. بدتر آنکه نظر غربی‌ها تمدید 6 ماهه است که اولا هیچ امیدی به آینده ایجاد نمی کند و ثانیا ایران را در یک سیکل معیوب تمدیدهای شش ماهه متوالی فاقد اثر میدانی قرار می دهد و لذا چنانچه در نهایت قرار باشد تمدیدی صورت بگیرد بازهم بهتر است چند سال باشد نه 6 ماه!

عدول از قانون اخیر مجلس در تعلیق همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی: اگر ایران تمدید را بپذیرد، به معنای عادی سازی روابط با آژانس بین المللی انرژی اتمی است و متعاقب آن باید در قانون اخیر تجدیدنظر کرده، ورود و بازدید بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از مراکز مورد حمله قرار گرفته را بپذیرد.

پذیرش مشروعیت اروپا و آمریکا: ایران تاکنون مستند به نقض تعهدات برجامی اروپا و خروج آمریکا از برجام، بارها اعلام کرده است و اسناد مکتوبی هم منتشر کرده است که آمریکا و اروپا را فاقد مشروعیت و حق برای فعال سازی مکانیزم ماشه می داند و برجام عملا از نظر ایران پایان یافته است. لذا اگر ایران تمدید مکانیزم ماشه را بپذیرد، به معنای پذیرش مجدد مشروعیت اروپا و آمریکا در برجام خواهد بود.

پذیرش شروط غیرقانونی و زیاده خواهانه اروپایی ها: اروپایی ها سه شرط برای تمدید مکانیزم ماشه مطرح کرده اند؛ بازگشت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی؛ تعیین وضعیت ذخایر اورانیوم 60% ایران و آغاز مذاکره مستقیم با آمریکا.

پذیرش هریک از این شروط، قبل از تحقق پیش شرطهای قانونی ایران یعنی عذرخواهی آمریکا از حملات نظامی اخیر، پرداخت غرامت و خسارت وارده به ایران و ارائه تضمین واقعی برای عدم تکرار حمله نظامی مجدد به ایران، می تواند ایران را از موضع طرف پیروز در دفاع مقدس 12 روزه خارج سازد که اساسا شدنی نیست. ضمن آنکه "عدم مذاکره مستقیم با آمریکا" به عنوان یک سیاست قطعی و تخلف ناپذیر از سوی رهبرانقلاب اعلام شده است.

3) جمع بندی مزایا و معایب

با این توضیحات و مقایسه مزایا و معایب برای تمدید مکانیزم ماشه، به نظر می رسد بین دو سناریوی "اعمال یا تمدید"، برای ما تمدید مکانیزم ماشه بدتر باشد. امیرالمومنین علی(ع) میفرمایند: وَ لَیْسَ الْعَاقِلُ مَنْ یَعْرِفُ الْخَیْرَ مِنَ الشَّرِّ وَ لَکِنَّ الْعَاقِلَ مَنْ یَعْرِفُ خَیْرَ الشَّرَّیْنِ. یعنی عاقل، آن نیست که خوبی را از بدی بشناسد؛ بلکه عاقل آن کسی است که از میان بدی ‏ها (بین بد و بدتر) بهترین یعنی (کم زیان تر) را تشخیص دهد.

لذا جمهوری اسلامی ایران اولا باید مخالفت قاطع خود را با تمدید ماشه اعلام کند، همچنانکه با اعمال آن مکانیزم قبلا مخالفت کرده است؛ ثانیا به طریق اولی هرگونه مذاکره برای تمدید مکانیزم ماشه و امتیازدهی برای آن ممنوع باشد؛ ثالثا اگر می تواند در مذاکره با روسیه و چین و سایر اعضای شورای امنیت، ابتدا مانع اعمال مکانیزم ماشه شود و نهایتا اگر موفق نشد، حداقل مانع تمدید آن شود. در این خصوص البته تاکنون مواضع خوبی از مقامات ذیربط ما شنیده شده است؛ ازجمله آقای دکتر لاریجانی دبیر محترم شورای عالی امنیت ملی به صراحت اعلام کرده است که ایران با تمدید مخالف است و آقای دکتر عراقچی وزیر محترم امورخارجه نیز در پاسخ به سوال یک نشریه خارجی درباره مکانیزم ماشه گفته است: «چه تفاوتی می‌کند؟ آیا از ما دربرابر عملیات نظامی و تحریم آمریکا محافظت شد؟ نه. پس این یک اهرم فشار در دست آنها نیست. اگر مکانیسم ماشه را فعال کنند خیلی مهم نیست؛ چون به این نتیجه رسیدیم که شورای امنیت نمی‌تواند از ما دربرابر تجاوز و تحریم‌های غیرقانونی محافظت کند.»

همانطور که قبلا بیان شد، ایران امکان مداخله مستقیم در تصمیم شورای امنیت برای تمدید احتمالی مکانیزم ماشه را ندارد، اما لااقل چین و روسیه می توانند با حق وتو مانع تمدید شده یا نهایتا امتیازات خوبی برای خود یا ایران مطالبه و اخذ کنند.

د) گزینه های روی میز جمهوری اسلامی ایران

اکنون که تکلیف ما با سناریوهای محتمل پیش رو مشخص شد، باید بدانیم چه ابزارهایی برای مقابله با خباثت دشمنان داریم. مهمترین نکته اتکا به توانمندی های درونی و تلاش برای تقویت هرچه بیشتر دارایی‌های ملی همزمان با تقویت ارتباطات بین المللی سیاسی و اقتصادی با کشورهای همسو بویژه همسایگان است. در این میان، مهمترین دارایی ایرانیان که در دفاع مقدس 12روزه اخیر بیش از پیش خود را نشان داد، انسجام ملی و اتحاد مقدس حول محور ولایت است.

اما گزینه های ایران در مقابله با فعال سازی مکانیزم ماشه:

1. خروج از برجام

این گزینه گرچه تاثیر چندانی در متوقف کردن طرف مقابل ندارد، اگر به موقع انجام شود، می تواند از منظر حقوقی فعال‌سازی مکانیزم ماشه را زیر سوال ببرد. چراکه ایران یک طرف معاهده برجام است و در صورت خروج ایران از آن، برجام یکطرفه شده و عملا فرو می‌پاشد؛ لذا طرف دیگر (1+4)، از منظر حقوق بین الملل نمی تواند از سازوکارهای درونی برجام ازجمله مکانیزم ماشه استفاده کند. اشکال نخست این اقدام، احتمال عدم همراهی چین و روسیه و لذا بهتر است کاملا هماهنگ عمل شود. اشکال دیگر، احتمال تداوم اقدام اروپایی ها برای فعال سازی مکانیزم ماشه است که از منظر سیاسی شدنی است گرچه از منظر حقوق بین الملل باطل باشد.

2. خروج از پیمان NPT

وقتی آژانس بین المللی انرژی اتمی از تامین حقوق ایران در تامین حق غنی سازی بومی و حفاظت از تجهیزات و دانشمندان ما عاجز است و علاوه بر آن، زمینه ساز حمله نظامی به خاک ایران نیز شده است، جمهوری اسلامی ایران هم می تواند طبق ماده 10 پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای(NPT)، با طی فرآیندی سه ماهه، از این معاهده خارج شود و به همکاری خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای همیشه پایان دهد. این گزینه ای است که تهدید به عملیاتی شدن آن در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه، قبلا از سوی دولتهای روحانی و شهید رئیسی به صورت مکتوب رسما اعلام شده است و می تواند بسیار پرقدرت و موثر باشد و به همین دلیل نیز اکنون بیشترین طرفدار را در بین جریانهای سیاسی مختلف کشور و در میان کارشناسان و سیاسیون بویژه در مجلس شورای اسلامی دارد؛ بطوریکه بیش از ده طرح مجزا از سوی نمایندگان به صورت دو و سه فوریتی برای این اقدام تهیه شده است که در حال تلفیق و تدوین نهایی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است.

اعلام این تصمیم از سوی ایران، ضمن اثبات جدیت جمهوری اسلامی در دفاع از حقوق ملت ایران، با توجه به فرصت 90 روزه اش، می تواند اراده طرف مقابل را برای حل و فصل عادی پرونده ایران تا 26 مهرماه محک بزند. چنانچه طرف مقابل از فعال سازی مکانیزم ماشه دست کشید، ایران نیز می تواند درخواست خروج از NPT را پس بگیرد و روش جدیدی را برای همکاری های آینده با آژانس بین المللی انرژی اتمی تعریف و توافق کند.

3. پیمان های دو یا چند جانبه جدید بین المللی برای فعالیت صلح آمیز هسته ای

باتوجه به زمینه سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی برای حملات نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی به تاسیسات صلح آمیز هسته ای ایران و عدم محکومیت این حملات توسط آژانس مذکور و در نتیجه، بی اعتبارشدن عملی پیمان بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان.پی.تی)، دولت جمهوری اسلامی ایران می تواند با جلب همکاری کشورهای همسو و داوطلب و نیز استفاده از ظرفیت سازمانهای بین المللی ازجمله شانگهای، بریکس، همکاری اسلامی و جنبش عدم تعهد، پس از طی تشریفات قانونی لازم، نسبت به تاسیس پیمان جدید بین المللی برای تضمین استفاده صلح آمیز همه کشورها از فناوری هسته ای پیگیری های لازم را انجام دهد و برای اثبات حسن نیت خود در عدم انحراف برنامه های صلح آمیز خود به سمت سلاح های کشتارجمعی، صرفا در چارچوب پیمان جدید التاسیس بیان شده، نظارت بر فعالیتهای صلح آمیز هسته ای کشورمان را بپذیرد. این اقدام علاوه بر ایجاد یک نظم جدید در جهان، می تواند تبعات منفی احتمالی خروج از NPT را نیز پوشش دهد.

4. فعال سازی و ارتقای تحقیقات هسته ای و استفاده از فناوری صلح آمیز هسته ای

یکی از مهمترین اقداماتی که می تواند باعث امیدواری در متخصصین و نیز ایجاد یاس در دشمنان شود، فعال سازی مجدد غنی سازی داخل ایران با هدف گذاری های جدید و بالاتر است. سازمان انرژی اتمی ایران می تواند در یک بازه زمانی مشخص پس از جبران خسارتهای زیرساختی وارد شده در جنگ تحمیلی 12روزه، در راستای توسعه کاربردهای صلح‌آمیز فناوری هسته‌ای در کشور، تولید و ذخیره‌سازی اورانیوم با غنای حداقل نود درصد (90%) را به‌منظور تأمین سوخت پیشران‌های هسته‌ای و راکتورهای تحقیقاتی، تولید اهداف پرتودهی، ساخت حسگرهای مورد نیاز صنعت هسته ای و سایر کاربردهای صلح‌آمیز آغاز کند و نسبت به راه‌اندازی و بهره‌برداری از کارخانه تولید اورانیوم فلزی و عملیات ساخت، نصب و تزریق گاز ماشین‌های غنی‌سازی نسل ششم اقدام کرده و انجام غنی‌سازی را به صورت توزیع شده در ساختگاههای جدید عملیاتی کند. همچنین طراحی و ساخت یک راکتور آب سنگین با سوخت اورانیوم غنای طبیعی و عملیات تحقیق و توسعه بازفرآوری سوخت مصرف‌شده با هدف تولید رادیو ایزوتوپ و سوخت ترکیبی راکتور هسته ای و سایر کاربردهای صلح آمیز نیز کاملا با دانش فنی بومی ایرانی، کاملا قابل اعلام و اعمال است.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
8 + 10 =

آخرین‌ها