به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ احمد قویدل، مشاور هیئت‌مدیره و مدیر امور استان‌های کانون هموفیلی ایران، با ابراز نگرانی از کمبود فاکتور ۹ در کشور، خواستار اقدام فوری برای واردات نوع نوترکیب این داروی ضروری شد.
او، با اشاره به مشکلات ساختاری در زنجیره تولید داروهای مشتق از پلاسما، توضیح داد: تفاوت زیاد قیمت میان محصولات پرسود مانند آلبومین و IVIG با فاکتورهای ۸ و ۹، باعث شده پالایشگرهای خارجی تمایلی به تولید این فاکتورهای حیاتی نداشته باشند. همین مسئله تأمین فاکتور ۹ از پلاسمای ایرانی را با چالش جدی روبه‌رو کرده است.
پلاسما داریم، دارو نداریم
قویدل گفت: «جمع‌آوری و ارسال پلاسما برای تولید فاکتور ۹ در داخل کشور با موانع متعددی مواجه است. هر وقفه‌ای در تخصیص ارز یا ارسال پلاسما، می‌تواند بیماران را از دسترسی به این داروی حیاتی محروم کند.»
او ادامه داد: «این بحران هر سال تکرار می‌شود و نتیجه آن، اضافه شدن بسیاری از بیماران به جمع معلولان کشور است. با این حال، مسئولان همچنان سیاست‌هایی را دنبال می‌کنند که اثربخشی لازم را ندارند.»
فاکتورهای تاریخ‌گذشته و اتلاف منابع
به گفته قویدل، در ماه‌های اخیر وارداتی صورت گرفته که فاکتورهای ارسالی، تاریخ مصرف کمتر از دو ماه داشته‌اند. این موضوع موجب شده توزیع سراسری آن در داروخانه‌ها عملاً ناممکن باشد و بسیاری از داروخانه‌ها هم به دلیل تاریخ مصرف پایین، از تحویل آن خودداری کنند. در نهایت، این داروها از چرخه توزیع خارج و به‌عنوان داروی تاریخ‌گذشته، دور ریخته شدند.
او با انتقاد شدید از این وضعیت افزود: «این نه تنها جان بیماران را به خطر می‌اندازد، بلکه اتلاف منابع مالی و انسانی گسترده‌ای نیز به همراه دارد.»
وعده‌هایی که هرگز محقق نشد
قویدل با یادآوری سابقه طرح‌های نیمه‌کاره، گفت: «در دوران وزارت دکتر دستجردی، وعده خودکفایی در تولید فاکتور ۹ از طریق پالایش پلاسما داده شد و حتی جشن آن برگزار گردید. قرار بود بخش خصوصی هم در داخل کشور پالایشگاه احداث کند، اما هیچ‌کدام از وعده‌ها به سرانجام نرسید.»
وی ادامه داد: «تنها پالایشگاه افتتاح‌شده، آن هم با ظرفیت محدود، صرفاً توان تولید آلبومین و IVIG به روش کروماتوگرافی را دارد و عملاً دردی از بیماران نیازمند فاکتور ۹ دوا نمی‌کند.»
انباشت پلاسما و خلأ پالایش
قویدل با اشاره به انباشت پلاسما در سازمان انتقال خون گفت: «اخیراً مطلع شدیم که پلاسماهای ذخیره‌شده هنوز پالایشگری برای تولید پیدا نکرده‌اند و حتی پالایشگر قبلی نیز دیگر سفارش جدیدی نمی‌پذیرد.»
او تأکید کرد که با این چشم‌انداز نگران‌کننده، تنها راهکار فوری، واردات فاکتور ۹ نوترکیب است.
نیاز فوری به ۹۰ میلیون یونیت فاکتور ۹
مشاور کانون هموفیلی ایران در ادامه هشدار داد: «با توجه به رسمی شدن روش درمانی پروفیلاکسی در تمام سنین، کشور نیاز فوری به حدود ۹۰ میلیون یونیت فاکتور ۹ دارد. از آنجا که فرآیند واردات و تحویل دارو حدود شش ماه زمان می‌برد، هرگونه تعلل می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد.»
واردات فوری از منابع معتبر
قویدل در پایان با تأکید بر تفاوت قیمت این دارو با سایر محصولات، گفت: «تولید فاکتورهای ۸ و ۹ برای شرکت‌ها صرفه اقتصادی ندارد. بنابراین سازمان غذا و دارو باید فوراً واردات فاکتور ۹ نوترکیب را از دو برند معتبر در دستور کار قرار دهد تا از بحران جدی در درمان بیماران هموفیلی جلوگیری شود.»