به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ موضوع تحقیر همسران، مسئله‌ای عمیق و ریشه‌دار در روابط زوجین است که پیامدهای جبران‌ناپذیری را به همراه دارد.
تحقیر نوعی واکنش است که توانمندی‌های طرف مقابل را کم‌اهمیت جلوه می‌دهد. تحقیر همسران توسط یکدیگر، ریشه در ملاک‌ها، معیارها و نحوه انتخاب آن‌ها دارد.
موضوع تحقیر کردن، یک مسئله عمیق و ریشه‌دار در روابط زوجین است که پیامدهای جبران‌ناپذیری را در تمام دوران زندگی به همراه دارد و به غیر از زوجین، همه اعضای خانواده را درگیر این موضوع می‌کند.
نداشتن برنامه‌ریزی مناسب برای امور، حساس نبودن به سلامت روانی و جسمانی خود و اعضای خانواده، سعی در به‌کارگیری رفتارهای اجتنابی، عدم احساس تعلق‌خاطر در رابطه، کم شدن احساس ارزشمندی، احساس قربانی شدن، تضعیف مسئولیت‌پذیری، نادیده گرفتن مسائل مربوط به همسرداری و نادیده گرفتن مسائل مربوط به فرزند پروری از دیگر پیامدهای تحقیر همسران است.
در این خانواده‌ها، نهایتا با فردی افسرده و کم‌انرژی و مضطرب روبرو هستیم که انگیزه کافی برای سرمایه‌گذاری روانی در زندگی مشترک ندارد و این مسئله به صورت یک چرخه معیوب، آثار مخربی در همه روابط زوجین و فرد تحقیرکننده خواهد گذاشت.
این سبک زندگی به غیر از زوجین، زندگی فرزندان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و حتی می‌تواند به یک مشکل بین نسلی تبدیل شود که هر کدام از فرزندان نیز در زندگی آتی‌شان این روند را تکرار خواهند کرد.
اغلب در این گونه از خانواده‌ها در صورت وجود فرزندان، شاهد مثلث سازی و تشکیل ائتلاف‌های متشکل از یکی از والدین با فرزندان علیه والد دیگر هستیم که ممکن است این اقدام به طور مقطعی و موقت مشکلات خانوادگی‌شان را حل کند، اما در نهایت همه اعضای مثلث آسیب خواهند دید که در این میان آسیب فرزندان جدی‌تر است.
ممکن است به نظر برسد که تحقیر کردن همسر تنها به خود او آسیب می‌رساند و یک مشکل یا مسئله سطحی است، اما نه تنها می‌تواند زندگی فعلی زوجین، بلکه زندگی فرزندان آن‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد، چراکه از دیدگاه یادگیری اجتماعی، بخش عمده‌ای از یادگیری از طریق مشاهده و الگوبرداری شکل می‌گیرد.
زن و مرد به عنوان شریک زندگی همدیگر باید شریک گفتن عیب‌های هم به یکدیگر نیز باشند. اما یکی از عواملی که باعث می‌شود عیب‌ها و نقص‌ها معضل زندگی شده و آن را به تلخی بکشاند، اخلاق زشت سرزنش است. سرزنش یا به عبارت خودمانی‌تر سرکوفت زدن، نه تنها مشکلی را حلّ نمی‌کند؛ بلکه موجب تشدید مشکلات پیشین یا ایجاد مشکلات جدید می‌شود.
در روابط زناشویی و تعاملات بین همسرمان کلمات نقش اساسی را ایفا می‌کنند چه اینکه نوع بد دیالوگ برقرار کردن باعث حساسیت‌های زیاد در زندگی مشترک شده و روابط را به سمت دعوا و کشمکش‌هایی می‌برد که گاه در داوری و مشاوره بین زوجین دیده می‌شود که بدون هیچ دلیلی بوده و تنها یک سری سوءتفاهم است.
آسیب شناسان اجتماعی در مورد تحقیر کردن همسر در زندگی زناشویی تاکید دارند تحقیر نوعی واکنش است که توانمندی‌های طرف مقابل را کم اهمیت جلوه می‌دهد، تحقیر همسران توسط یکدیگر، ریشه در ملاک‌ها، معیارها و نحوه انتخاب آن‌ها دارد. موضوع تحقیر کردن، یک مسئله عمیق و ریشه دار در روابط زوجین است که پیامدهای جبران ناپذیری را در تمام دوران زندگی به همراه دارد و به غیر از زوجین، همه اعضای خانواده را درگیر این موضوع می‌کند.
تضعیف اعتماد به نفس همسر یکی از پیامدهای ناشی از تحقیر زوجین دانست، از دیگر پیامدها تحقیر همسران می‌توان به سردی در روابط زوجین، مشکل در برقراری و ادامه ارتباط بین فردی، افسردگی، کم شدن صمیمیت در روابط خانوادگی، خود مقایسه‌گری منفی، درگیری با افکار و احساسات و رفتارهای منفی و افت انگیزه و علاقه برای ادامه زندگی اشاره کرد.
تحقیر و اهانت در زندگی زناشویی چگونه است؟
تحقیر و اهانت، قابل‌توجه‌ترین نشانه‌های طلاق عاطفی و جدایی است و دلیل آن نیز کاملاً مشخص است. توهین کردن به همسر هر رابطه سالم را از بین می‌برد چه برسد به زندگی زناشویی. نفرت و انزجار، اهانت و تحقیر نسبت به فرد مقابل را تحریک می‌کند و این نفرت به بی‌رحم‌ترین شکل ممکن ظاهر می‌شود.
اهانت و تحقیر همسر، ناخوشایند و شرورانه است و هدف از آن نیز همین می‌باشد. تحقیر از برتری منصوب به خود نشأت می‌گیرد که تا زمانی که فرد مقابل تحقیر نشود، برآورده نمی‌شود، تاکتیک‌هایی از قبیل سرزنش، سخن طعنه‌آمیز، تمسخر، اهانت و زبان بدن منفی، اعماق قلب شریک زندگی را مورد هدف قرار می‌دهند.
آسیب اهانت و تحقیر در زندگی زناشویی
زمانی که میان زوجین اهانت و تحقیر به وجود می‌آید، حتماً برای مدت‌زمان طولانی است که وجود داشته‌اند. تمام ناراحتی‌ها و ناامیدی‌ها در نهایت شدت می‌یابند و بروز پیدا می‌کنند. اما این رفتارها معمولاً برای مدت‌زمان طولانی پیش از آنکه به‌عنوان اهانت و تحقیر ظاهر شوند، فردی که تحقیر و اهانت پیش می‌گیرد را ذره‌ذره نابود می‌کند و این بدان معنا است که این رفتارها تأیید نمی‌شوند به‌طوری‌که آسیب پنهانی به زندگی زناشویی وارد می‌شود.
جالب است بدانید که تحقیر همسر، سلاح افرادی است که آسیب التیام نیافته یا شرمندگی که اغلب از تجربیات پیشین در خانواده‌هایشان نشئت می‌گیرد را با خود به همراه دارند. زخم‌ها بدتر می‌شوند و به خشم و رنجش منجر می‌گردند که سپس به نفرت و بیزاری تغییر شکل می‌یابند و از کنترل فرد خارج می‌شوند.
در مورد تحقیر و اهانت، افراد آسیب‌دیده به دیگران آسیب می‌زنند
قدرت انتقال تحقیر و اهانت موجب از بین رفتن امنیت و ارتباط عاطفی یک رابطه زناشویی می‌شود. به خصوص، تحقیر و اهانت تحمیل شده هنگام آسیب‌پذیری بسیار زیان‌بار است. زمانی که از نظر عاطفی نمایان هستید، قربانی تحقیر و اهانت دچار احساس بی ارزشی می‌شود. زیان‌بارترین واکنش به تحقیر و اهانت همسر، پاسخ ندادن است؛ یکی از چهار اسب سوارکار. وقتی فردی مورد حمله روانی قرار می‌گیرد و با او بدون همدلی و دلسوزی رفتار می‌شود، طغیان به وجود می‌آید و گاهی اوقات، تنها حس امنیت از سکوت کردن حاصل می‌شود.
تصور کردن اینکه یک رابطه بنا شده بر اساس تحسین، احترام و عشق می‌تواند به چنین نفرت و بی‌اعتنایی تبدیل شود، دشوار و گیج‌کننده است. اما، این زمانی خطرناک است که شما بر روی برقراری ارتباط صحیح با همسر کار نمی‌کنید. خطر زمانی تشدید می‌شود که شما خشمگین و ناامید شوید. ناراحتی که تحقیر و اهانت به همسر به همراه دارد، چیزی است که مانع از خوشبختی که در ابتدا عامل اتصال دو طرف بود، می‌شود.
فردی که اهانت و تحقیر می‌کند، حتی نمی‌تواند ویژگی‌های خوب شریک زندگی و زندگی زناشویی خود را به‌خاطر آورد و قربانی اهانت و تحقیر نیز آن‌چنان از نظر عاطفی صدمه‌دیده است که هیچ تضمینی برای نجات و بقای خوشبختی وجود ندارد.
تأثیر تحقیر و اهانت بر سلامت زندگی مشترک
اهانت و تحقیر یک قدم پیش می‌رود، تأثیر مخربی بر سلامتی جسمی فرد می‌گذارد و می‌تواند موجب بیمار شدن هر دو طرف به‌خاطر ضعیف شدن سیستم ایمنی بدنشان شود. اختلالات روانشناسی فیزیولوژیکی در نتیجه استرس مزمن و حالات عاطفی منفی به وجود می‌آیند. ارتباطی میان مغز و سیستم ایمنی بدن وجود دارد؛ بنابراین، زمانی که هورمون‌های استرس مانند آدرنالین یا کورتیزول به‌صورت مزمن آزاد می‌شوند، بدن ضعیف می‌شود و چیزی که مضر و آسیب‌زننده است را بیشتر تولید می‌کند و در برابر آنچه که سودمند و مفید است، دفاع می‌کند. در نتیجه، بدن در برابر بیماری‌ها، اختلالات و درد آسیب‌پذیر می‌شود.
تحقیر و اهانت در زندگی زناشویی مانند آویزان شدن از لبه صخره با انگشتان دست است درحالی‌که کسی بالای سرتان ایستاده و هر لحظه ممکن است شما را به پایین دره پرت کند. تحقیر و اهانت به همسر برای امید و تمامیت زندگی زناشویی بسیار خطرناک است و آسیب مخربی بر روی فردی که مورد حمله قرار می‌دهد، می‌گذارد.
بهترین واکنش در مقابل تحقیر همسر
تحقیر کردن همسر از عادات ناپسند اخلاقی است که به علت احساس برتری و قدرت یکی از زوجین به دیگری اعمال می‌شود. تحقیر دائمی زوج‌ها توسط همدیگر صدمات جبران ناپذیری را به پیکره زندگی زناشویی وارد می‌کند. این افراد که رفتارهای تحقیر آمیزی نسبت به یکدیگر دارند، زن و شوهر بودن خود را فراموش می‌کنند و در زندگی زناشویی به همدیگر بی احترامی می‌کنند، همدیگر را مسخره می‌کنند، با طعنه صحبت می‌کنند و سعی می‌کنند همسر خود را حقیر جلوه دهند.
رفتار مناسب در مقابل تحقیرهای همسر عبارتند از:
علت را کشف کنید
اگر همسرتان رفتار تحقیر آمیزی را با شما پیش گرفته و رفتارهای او موجب اذیت و آزار شما می‌شود، این رفتارها را بدون قضاوت بررسی کرده تا بدانید این رفتارهای همسرتان چه علتی دارد. در صورتی که علت رفتار همسرتان را بیابید بهتر می‌توانید در مقابل این رفتارها واکنش نشان دهید و به مرور زمان این رفتارها را در همسرتان کاهش دهید. می‌توانید علت رفتار همسرتان را از خود ایشان جویا شوید.
به رفتار خودتان نیز توجه کنید
برای اینکه بتوانید علت رفتارهای تحقیرآمیز همسرتان را بفهمید، به رفتار خودتان نیز توجه کنید و بیاندیشید او چه مواقعی این رفتارها را از خود نشان می‌دهد و آیا این رفتار او ارتباطی با رفتارهای شما دارد؟ اگر بدانید علت رفتار بد همسرتان از خستگی و یا سماجت‌های شماست، می‌توانید آرامش را در خانه برقرار نمائید و روی حساسیت‌های همسرتان دست نگذارید تا این رفتار بد در او کاهش یابد.
از خود دفاع کنید
اگر همیشه در مقابل توهین و تحقیرهای همسرتان سکوت اختیار کرده‌اید این بار، از حق خود دفاع کنید. زیرا تا زمانی که شما در مقابل رفتارهای زشت همسرتان سکوت کنید، او می‌پندارد رفتار درستی دارد و نیازی به تغییر رفتارش ندارد. پس قاطعانه و در کمال آرامش و با حفظ حرمت، مقابله مثبت کنید و از موضع خواسته‌های منطقی خود کوتاه نیایید. یادتان باشد هیچ گاه برای دفاع کردن از خود رفتارهایی مانند عصبانیت، تهدید، قهر، انتقاد کوبنده را از خود نشان ندهید.
قابلیت‌هایتان را بازگو کنید
اگر همسرتان از زحمات شما تشکر و قدر دانی نمی‌کند شما می‌توانید با رفتار خود به تدریج این رفتار را در همسر خود تغییر دهید و با تغییر سبک زندگی و ارتباط‌تان و بیان جملات و عباراتی، او را به تفکر وا دارید تا به تدریج به انجام رفتاری جدید عادت کند.
مثلاً اگر از شما برای پخت یک غذای خوشمزه تشکر نمی‌کند، به او بگویید: «غذای امروز خیلی خوشمزه شده بود!» یعنی خود وارد عمل شوید و قابلیت‌هایتان را بازگو کنید. اگر مداوم این تمرین را انجام دهید، می‌توانید همسرتان را تسلیم بر اظهار نظر کنید تنها در این مورد توجه کنید بازگو کردن این صحبت‌ها باید طوری باشد که او احساس نکند شما بر سر او منت می‌گذارید و از او برتر هستید.
باز بینی کنید
مدیریت کلامی و رفتاری تضمین کننده سلامت رابطه‌تان است بنابراین بعد از اینکه همسرتان شروع به بروز این رفتار ناپسند می‌کند، بررسی کنید که قبل از آنچه گفت‌وگوها و بحث‌هایی بین شما پیش آمده که او را به هم ریخته است، برای جلوگیری از این رفتار همسر خود روی این مسئله تمرکز بیشتری نمائید و این بحث‌ها را با همسرتان کاهش دهید.
او را همراهی نکنید
اگر همسرتان در مقابل خانواده اش به شما توهین نمود و شما را تحقیر کرد، به او بگویید دیگر با او به دیدار خانواده‌اش نمی‌روید تا رفتار خود را اصلاح نکند. همچنین به او بگویید که این رفتار شما از تاوان رفتار خودش است. در صحبت با همسرتان برای اینکه مشکلات شما بیشتر نشود، از نشان دادن رفتارهایی مانند فریاد، فحاشی، تهدید به طلاق، خیانت بپرهیزید.
مفهوم تحقیر و دلایل آن
تحقیر به معنای کاهش ارزش یا احترام به یک فرد است و می‌تواند در شکل‌های مختلفی مانند توهین، نادیده گرفتن، یا انتقادهای مداوم خود را نشان دهد. دلایل تحقیر همسر می‌تواند شامل عواملی نظیر:
مشکلات شخصیتی: بعضی از افراد به دلیل عدم اعتماد به نفس یا مشکلات روانی ممکن است به سمت تحقیر دیگران بروند.
تجربیات گذشته: افرادی که در خانواده‌هایی با روابط ناسالم بزرگ شده‌اند، ممکن است این رفتارها را به عنوان الگوهای ارتباطی خود به کار ببرند.
فشارهای اجتماعی و اقتصادی: فشارهای زندگی می‌تواند منجر به استرس و تنش در روابط زناشویی شود و این وضعیت ممکن است به تحقیر منجر شود.
تأثیرات تحقیر همسر بر سلامت عاطفی
تحقیر همسر می‌تواند تأثیرات عمیق و منفی بر سلامت عاطفی فرد داشته باشد.
این تأثیرات شامل:
کاهش اعتماد به نفس
تحقیر مداوم می‌تواند باعث شود که فرد احساس بی‌ارزشی کند و اعتماد به نفس او به شدت کاهش یابد. این امر می‌تواند به دوری از فعالیت‌های اجتماعی و حرفه‌ای منجر شود.
افسردگی و اضطراب
افرادی که تحت تحقیر قرار می‌گیرند، ممکن است به مرور زمان دچار افسردگی و اضطراب شوند. این شرایط می‌تواند به عدم رضایت از زندگی و اجتناب از روابط اجتماعی منجر شود.
احساس تنهایی
تحقیر باعث می‌شود که فرد احساس کند هیچ‌کس او را درک نمی‌کند یا نمی‌خواهد در کنار او باشد. این احساس می‌تواند منجر به انزوا و تنهایی شود.
آسیب‌های تحقیر همسر بر روابط زناشویی
تحقیر همسر بر روی فرد تحقیرشده تاثیر می‌گذارد و می‌تواند روابط زناشویی را به شدت آسیب‌دیده کند. این آسیب‌ها شامل:
کاهش ارتباط
تحقیر می‌تواند باعث شود که همسران از یکدیگر فاصله بگیرند و ارتباطاتشان کاهش یابد. این عدم ارتباط می‌تواند به مشکلات جدی‌تر در روابط منجر شود.
افزایش تنش و درگیری
تحقیر به طور طبیعی باعث ایجاد تنش و درگیری در روابط می‌شود. این امر می‌تواند به مشکلات جدی‌تری در زندگی مشترک منجر شود و باعث شکست خانواده‌ها شود.
بالارفتن احتمال جدایی
به مرور زمان، تحقیر می‌تواند به جدایی منجر شود. افرادی که تحت تحقیر قرار می‌گیرند، ممکن است تصمیم بگیرند که دیگر در آن رابطه باقی نمانند و به دنبال راه‌حل‌های جدید برای زندگی خود باشند.
روش‌های مقابله با تحقیر همسر
مقابله با تحقیر همسر نیاز به آگاهی و تلاش دارد. در این بخش به چندین روش مؤثر در این زمینه اشاره خواهیم کرد.
گفتگو و ارتباط
ایجاد یک فضای امن برای گفتگو و بیان احساسات می‌تواند کمک کند تا مشکلات مربوط به تحقیر بررسی و حل شود. همسران باید بتوانند بدون ترس از قضاوت، احساسات خود را نسبت به یکدیگر بیان کنند.
مشاوره روانشناسی
در صورتی که تحقیر به یک رفتار پایدار تبدیل شده باشد، مشاوره روانشناسی می‌تواند به افراد کمک کند تا به درک بهتری از مشکلات خود برسند و راهکارهای مؤثری برای بهبود روابط زناشویی پیدا کنند.
آموزش مهارت‌های ارتباطی
آموزش مهارت‌های ارتباطی می‌تواند به هر دو طرف کمک کند تا بهتر با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و از بروز رفتارهای تحقیرآمیز جلوگیری کنند.
تمرکز بر نقاط قوت
تشویق به تمرکز بر نقاط قوت و ویژگی‌های مثبت همسر می‌تواند به کاهش رفتارهای تحقیرآمیز کمک کند. این امر می‌تواند به ایجاد یک محیط مثبت و سازنده منجر شود.
نتیجه‌گیری
تحقیر همسر یک رفتار خطرناک و آسیب‌زا است که می‌تواند عواقب جدی بر روابط زناشویی و سلامت عاطفی افراد داشته باشد. با آگاهی از این آسیب‌ها و بهره‌گیری از روش‌های مؤثر برای مقابله با آن، می‌توان روابط زناشویی را حفظ و تقویت کرد.
پرسش و پاسخ
1. تحقیر همسر چه عواقبی دارد؟
تحقیر همسر می‌تواند به کاهش اعتماد به نفس، افسردگی، اضطراب و احساس تنهایی منجر شود و همچنین روابط زناشویی را آسیب‌دیده کرده و به جدایی منجر شود.
2. چگونه می‌توان با تحقیر همسر کنار آمد؟
گفتگو و ارتباط، مشاوره روانشناسی، آموزش مهارت‌های ارتباطی و تمرکز بر نقاط قوت از جمله روش‌های مؤثر در مواجهه با تحقیر همسر هستند.
3. آیا تحقیر همسر تنها در روابط زناشویی اتفاق می‌افتد؟
هرچند که تحقیر همسر معمولاً در روابط زناشویی بیشتر مشاهده می‌شود، اما ممکن است در روابط خانوادگی، دوستی و محیط‌های کاری نیز وجود داشته باشد.
4. چه نشانه‌هایی نشان‌دهنده تحقیر همسر است؟
نشانه‌هایی مانند انتقادهای مداوم، نادیده گرفتن احساسات، توهین و بی‌احترامی از جمله نشانه‌های تحقیر همسر هستند.
5. آیا تحقیر قابل تغییر است؟
بله، با آگاهی از مشکلات و بهره‌گیری از روش‌های مؤثر، می‌توان رفتارهای تحقیرآمیز را تغییر داد و روابط را بهبود بخشید.