به گزارش پیام خانواده  بر مبنای این باور که جهان از یک مشیت حکیمانه پدید آمده است و نظام هستی بر اساس خیر و جود و رحمت و رسانیدن موجودات به کمالات شایسته آنها استوار است، انسان باید به این بینش دست یابد که زندگی فرصت رسیدن به کمالات است. از این باور، اصل «خوشبینی به زندگی» به دست میآید. انسان مؤمن براساس ایمان به خدا، جهان را به نور حق و حقیقت روشن میبیند. این روشنبینی فضای روح و جان او را روشن میکند و در پرتو نور ایمان و عنایات خداوند متعال به حل مشکلات و برداشتن موانع پیشرفت میپردازد. برخلاف فرد بیایمان که در مواجهه با سختیهای زندگی، دچار اضطراب و بههمریختگی میشود و جهان در نظرش پوچ و تاریک بهنظر میآید.
افراد خوشبین به امکانات، فرصتها، توانمندیها، خوبیها، عشق، محبت، زیباییها و به خدا بهعنوان عالیترین منبع زیباییها و خوبیها توجه دارند. افراد خوشبین و موفق، مشکلات را نردبانی برای صعود و یا مانعی در نظر میگیرند که برای پیشرفت باید از روی آن پرید. امتحان دانستن سختیها و مشکلات نیز به همین معناست که فرد برای قبول شدن، ترقی و رشد باید این امتحان و موانع را پشت سر بگذارد. خوشگمانی به خداوند بر زندگی خانوادگی، تأثیری مثبت دارد و اولیای دین، به طرق مختلف افراد را به خوشبینی نسبت به خدا تشویق کردهاند.
در احادیث، خوشبینی، مایۀ آرامش قلب و روان انسان و کاهنده اندوه، معرفی شده است و آثاری دیگری چون: موفقیت در زندگی، آسان شدن کارها، هموارسازی عبادت و رهایی از گناهبرای آن بیان گردیده است. این توجه، ناشی از ایمانی است که از پایبندی به اعتقادات مذهبی بهدست میآید.
یکی از آثار ایمان مذهبی، خوش بینی به آفرینش و هستی است. ایمان، به برداشت مؤمن از جهان سمت و سو میدهد تا او آفرینش را هدفدار و زندگی را معنیدار میبیند. از دیدگاه چنین فردی هدف از زندگی خانوادگی رسیدن به تکامل و سعادت است. این دیدگاه، انسان را نسبت به نظام کلی هستی و قوانین حاکم بر آن خوشبین میکند.
خوشبینی به زندگی، خوشگمانی نسبت به رفتار و شخصیت دیگران را هم درپی خواهد داشت و موجب محبتورزی میان افراد خواهد گردید. امام علی (ع) فرمودند:
مَن حَسُنَ ظَنُّه بالنّاسِ حازَ مِنهُم المَحَبَّه.
هر کس به دیگران خوشگمان باشد، محبت آنان را به خود جلب میکند.
امام صادق؟ (ع) از قول پیامبر (ص) میفرمایند:
اَحسِنُوا ظُنونَکم بِاخوانِکم تَغتَنِموا بِها صَفاءَ القَلب و نَماءَ الطَّبع.
به برادرانتان خوشگمان باشید تا قلبتان زلال و جانتان بالنده شود.
در متون دینی بر خوشگمانی نسبت به برادران دینی و تفسیر و تعبیر رفتار آنها به بهترین وجه تأکید و به صراحت از افراد خواسته شده از بدگمانی دوری کنند؛ زیرا برخی گمانها، گناه است و ضمن خارج کردن فرد از محدوده مجاز دینی، زمینه رفتار و گفتارهای نامناسب در حق دیگران را پدید میآورد. در خانواده نیز زن و شوهر و فرزندان باید از بدگمانی نسبت به هم خودداری کنند. قضاوت و گمان نسبت به افراد باید بر اساس مدارک معتبر و علم باشد و بدون تحصیل علم، اعضای خانواده باید به خوشگمانی نسبت به هم، روی آورند. یکی از مشکلات روابط بینفردی، عدم درک انگیزهها و مقاصد طرف مقابل است. در این حالت، گاه افراد، تفسیر و برداشتی نادرست از یک رفتار دارند، در حالی که بر اساس اصول اسلامی باید یک رفتار را به بهترین وجه تفسیر کرد. بدیهی است، تلاش اعضای خانواده برای کاهش برداشتهای منفی از رفتارهای یکدیگر، زمینهای برای درک مناسب و روابط بهتر، فراهم خواهد نمود.
با توجه به مطالب بالا و نقش مهم خوشبینی و خوشگمانی در ایجاد راحتی و آرامش زندگی، کاربرد آن در اصلاح نگاه اعضای خانواده، بسیار حائز اهمیت است و میتواند بدبینی و بدگمانی تعمیمیافته به ابعاد زندگی را کاهش دهد.

مرتضی عزیزی کارشناس بخش مشاوره‌های قرآن بنیان سی امین نمایشگاه قرآن کریم (بخشی از کتاب اصول خانواده درمانی در اسلام با تلخیص)