نام «خلیج فارس» برای ما تنها یک واژه نیست؛ یادگار هویت، غرور و هزاران سال تاریخ است. در دل موج‌های آرام جنوب، صدای نسلی می‌پیچد که نام سرزمینش را چون گنجی بی‌بدیل پاس داشته؛ نامی که هیچ تحریفی نمی‌تواند آن را از دل تاریخ پاک کند.
خلیج فارس؛ نامی که تاریخ از آن دفاع می‌کند
از زمانی که انسان‌ها توانستند نقشه بکشند، نام «خلیج فارس» در آن‌ها نقش بسته بود. هزاران سال پیش، این پهنه آبی در دل تاریخ ایران و جهان جاودانه شد. خلیج فارس نه تنها در آثار تاریخی ایران، بلکه در نوشته‌های بزرگترین جغرافی‌دانان جهان ثبت شده است. یکی از نخستین افرادی که این نام را در نقشه‌های خود آورد، بطلمیوس، جغرافی‌دان یونانی قرن دوم میلادی بود. او در آثار خود از نام "Persian Gulf" استفاده کرد، و این نام در قرنهای بعدی در میان مورخان اسلامی، جغرافی‌دانان دوران عباسی و حتی در سفرنامه‌های اروپایی ادامه پیدا کرد.
در دوران معاصر، سازمان ملل متحد هم به رسمیت شناخته که تنها نام معتبر برای این پهنه آبی، «خلیج فارس» است. در سال‌های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۹، این سازمان رسماً تایید کرد که هیچ نام دیگری نمی‌تواند جایگزین این تاریخچه باستانی و تمدنی عظیم شود.
تولدی ساختگی
دهه ۱۹۶۰ میلادی، دوره‌ای بود که جهان عرب تحت تاثیر جنبش‌های ناسیونالیستی قرار گرفت. در این زمان، «جمال عبدالناصر»، رهبر مصر و نماد ناسیونالیسم عربی، در تلاش بود تا هویت عربی را تقویت کند. به همین دلیل، برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تصمیم گرفتند که نام تاریخی «خلیج فارس» را به نفع خود تغییر دهند و از نام جدید و تحریف‌شده «خلیج عربی» استفاده کنند. این تصمیم در ابتدا در برخی محافل سیاسی و رسانه‌های عربی مطرح شد. پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ در ایران، که منجر به کاهش نفوذ ایران در منطقه شد، این پروژه با شدت بیشتری پیگیری شد.
بازیگران تحریف؛ از دولتها تا رسانه
در این راستا، برخی دولت‌های عربی مانند امارات متحده عربی و عربستان سعودی در اسناد رسمی خود از عبارت «خلیج عربی» استفاده کردند. این اقدام در حالی صورت گرفت که رسانه‌های عربی به‌طور مداوم از این واژه در پوشش‌های خبری خود استفاده می‌کردند. رسانه‌هایی مثل الجزیره و العربیه در تلاش بودند که این نام جعلی را در ذهن افکار عمومی جهان عرب ریشه‌دار کنند.
از سوی دیگر، نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، که به‌عنوان یکی از بزرگترین متحدان عربی در منطقه شناخته می‌شود، در برخی از مکاتبات غیررسمی خود عبارت «Arabian Gulf» را به کار برد تا متحدان عرب خود را راضی نگه دارد.
ورود رسانه‌های غربی به بازی تحریف
اما تنها دولت‌های عربی نبودند که در این مسیر گام برداشتند. برخی رسانه‌های غربی نیز با توجه به روابط اقتصادی و سیاسی خود، وارد این بازی شدند. شبکه‌های مطرحی مانند CNN، BBC و فاکس نیوز، که خود بخشی از امپراطوری رسانه‌ای رابرت مرداک هستند، در برخی از گزارش‌ها و مستندهای خود از عبارت "Arabian Gulf" استفاده کردند. این کار بدون توجه به حساسیت‌های تاریخی، به تحریف این نام در سطح جهانی کمک کرد. در سال ۲۰۰۴، حتی نشنال جئوگرافیک، یکی از معتبرترین مجلات جهان، به اشتباه این عبارت را به کار برد، اما پس از اعتراضات گسترده ایرانیان در سال ۲۰۰۵، این مجله مجبور شد برای حفظ اعتبار خود به «خلیج فارس» برگردد.
رسانه‌های عربی و تحلیلگران سیاسی
تحریف نام خلیج فارس تنها محدود به دولتها نبود. رسانه‌های عربی مانند الجزیره و العربیه نقش پررنگی در تثبیت این تحریف در افکار عمومی جهان عرب داشتند. آن‌ها با تکرار مکرر عبارت «خلیج عربی»، عملاً در تلاش بودند تا این نام را در ذهن مردم عربی به‌عنوان یک حقیقت تاریخی تثبیت کنند. برخی تحلیلگران سیاسی عربی نیز در رسانه‌های بین‌المللی، از جمله نیویورک تایمز، از این نام دفاع کردند و به‌طور پیوسته در تلاش بودند که واژه‌ی جعلی «خلیج عربی» را مشروعیت ببخشند. علاوه بر این، شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه‌های رسمی خود به‌طور مداوم از این نام تحریف‌شده استفاده کرده و به ادامه روند تحریف کمک کرد.
واکنش ایران؛ روز ملی خلیج فارس، نماد مقاومت و هویت ملی
در واکنش به این تحریف‌ها و به‌منظور حفظ هویت تاریخی، ایران در سال ۱۳۸۴ تصمیم گرفت روز دهم اردیبهشت را به‌عنوان «روز ملی خلیج فارس» نام‌گذاری کند. این تاریخ به یاد بیرون راندن پرتغالی‌ها از تنگه هرمز در سال ۱۶۲۲ میلادی و بازپس‌گیری کامل خلیج فارس به فرماندهی امام قلی خان صفوی انتخاب شد. این اقدام ایران نه‌تنها پاسداشت نام تاریخی خلیج فارس بود، بلکه نشان‌دهنده اراده ملی ایرانیان در دفاع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی خود بود.
حقیقتی که تاریخ نمی‌تواند نادیده بگیرد
تحریف نام خلیج فارس، یک پروژه طولانی و سازمان‌یافته بود که از ترکیب سیاست، رسانه و منافع اقتصادی شکل گرفت. اما تاریخ، همیشه حقیقت را فراموش نمی‌کند. خلیج فارس، همیشه خلیج فارس می‌ماند.