یک مطالعه بزرگ نشان داده است که مکمل‌های کلسیم که مدت‌هاست برای سلامت استخوان به ویژه در زنان مسن توصیه می‌شوند، خطر زوال عقل را افزایش نمی‌دهند و این به میلیون‌ها نفری که آنها را برای محافظت در برابر پوکی استخوان مصرف می‌کنند، اطمینان خاطر می‌دهد.

به نقل از نیو اطلس، ما از نقش مهم کلسیم در حفظ استحکام استخوان، به ویژه در زنان یائسه آگاه هستیم. با این حال، برخی مطالعات مشاهده‌ای قبلی نشان داده‌اند که مکمل‌های کلسیم ممکن است به آسیب رگ‌های خونی یا تجمع کلسیم در مغز که هر دو مسیر بالقوه برای زوال عقل هستند، کمک کنند.

تحقیقات جدید از دانشگاه «ادیث کوان»(ECU)، دانشگاه کرتین(Curtin) و دانشگاه وسترن استرالیا(Western Australia) با هدف دستیابی به پاسخ واضح‌تری به این سوال که آیا کلسیم با زوال عقل مرتبط است یا خیر، با بررسی داده‌های یک کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده بزرگ و طولانی‌مدت انجام شد.

نگار قاسمی فرد، دانشجوی دکترا در دانشگاه «ادیث کوان» و نویسنده اصلی این مطالعه می‌گوید: مکمل‌های کلسیم اغلب برای پیشگیری یا مدیریت پوکی استخوان توصیه می‌شوند. تحقیقات قبلی نگرانی‌هایی را در مورد تأثیرات مکمل‌های کلسیم بر سلامت شناختی، به ویژه زوال عقل ایجاد کرده است. نتایج مطالعه ما به بیماران و پزشکان در مورد ایمنی مکمل‌های کلسیم در زمینه خطر زوال عقل برای زنان مسن اطمینان خاطر می‌دهد.

این مطالعه یکی از اولین مطالعاتی است که با استفاده از داده‌های یک کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده (RCT) که استانداردی طلایی برای آزمایش علت و معلول است، به شکاف‌های موجود در مطالعات مشاهده‌ای قدیمی‌تر پرداخته است.

این پژوهش بر اساس مطالعه طولی زنان مسن(PLSAW) انجام شد که ۱۴۶۰ زن ساکن در جامعه ۷۰ ساله و بالاتر را که در ابتدا عاری از زوال عقل بودند، دنبال کرد. نیمی از آنها روزانه ۱۲۰۰ میلی‌گرم کلسیم کربنات به مدت پنج سال دریافت کردند، در حالی که نیمی دیگر دارونما مصرف کردند.

پس از آزمایش، زنان به مدت ۹.۵ سال دیگر از طریق سوابق بهداشتی مرتبط پیگیری شدند که دوره پیگیری در مجموع ۱۴.۵ سال بود. در طول این مدت، موارد زوال عقل از داده‌های بیمارستانی و مرگ و میر، از جمله تمام زیرگروه‌های اصلی زوال عقل مانند بیماری آلزایمر و زوال عقل عروقی، شناسایی شدند.

در طول مطالعه، ۲۶۹ نفر (۱۸.۴ درصد) به زوال عقل مبتلا شدند، اما هیچ تفاوتی بین گروه‌های مکمل و دارونما وجود نداشت. نسبت خطر ابتلا به زوال عقل در بین مصرف‌کنندگان کلسیم ۰.۹۰ بود، به این معنی که خطر ابتلای آنها اساساً مشابه افرادی بود که کلسیم مصرف نمی‌کردند. حتی پس از تعدیل سایر عوامل خطر زوال عقل، از جمله سن، وضعیت سیگار کشیدن، فعالیت بدنی، سلامت قلب و عروق، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و ژن APOE ε4 نیز نتایج تغییر نکرد.

پروفسور بلوسوم استفان(Blossom Stephan)، نویسنده همکار این مطالعه و رئیس بخش زوال عقل و مدیر مرکز عالی زوال عقل در دانشگاه «کرتین» گفت: با توجه به نقش حیاتی کلسیم در عملکردهای فیزیولوژیکی متعدد از جمله سلامت استخوان، این نتایج اطمینان خاطر می‌دهد که مصرف طولانی‌مدت مکمل‌های کلسیم خطر زوال عقل را در زنان مسن افزایش نمی‌دهد.

این مطالعه محدودیت‌هایی نیز داشت. برای مثال، این مطالعه فقط شامل زنان سفیدپوست مسن استرالیایی بود. همچنین نتایج ممکن است در مردان، افراد جوان‌تر یا سایر گروه‌های قومی متفاوت باشد. ضمن اینکه محققان پیگیری نکردند که آیا شرکت‌کنندگان پس از پنج سال اولیه به مصرف کلسیم ادامه داده‌اند یا خیر. همچنین تشخیص زوال عقل بر اساس سوابق بیمارستانی و گواهی‌های فوت انجام شد که ممکن است کل موارد را کمتر از مقدار واقعی نشان دهد.

از آنجا که زوال عقل تمرکز اصلی آزمایش اصلی نبود، پیامدهای شناختی به طور عمیق اندازه‌گیری نشدند و میانگین کلسیم غذایی شرکت‌کنندگان حدود ۹۶۰ میلی‌گرم در روز بود که کمی کمتر از سطح توصیه‌شده است. بنابراین نتایج ممکن است برای افرادی که مصرف بسیار کمتری دارند، صدق نکند.

پروفسور سایمون لاز(Simon Laws)، نویسنده همکار این مطالعه و مدیر مرکز سلامت دقیق ECU گفت: اینکه آیا این موضوع به سایر گروه‌های جمعیتی، مانند مردان یا حتی زنانی که مصرف مکمل را در سنین پایین‌تر شروع می‌کنند، تعمیم داده می‌شود یا خیر، هنوز مشخص نیست. برای تأیید یافته‌های فعلی به‌ویژه در مورد سلامت مغز و برای رفع این شکاف‌های جمعیتی باید آزمایش‌های بالینی آینده در مورد مکمل‌های کلسیم، با یا بدون ویتامین D انجام شود. این آزمایش‌ها باید شامل ارزیابی‌های خاص و قوی از سلامت مغز به عنوان معیارهای اصلی پیامد باشند.

با وجود محدودیت‌ها، یافته‌ها برای زنان مسن‌تری که مکمل‌های کلسیم مصرف می‌کنند، اطمینان‌بخش است و از ادامه مصرف آنها برای حفظ سلامت استخوان و جلوگیری از شکستگی حمایت می‌کند.

این مطالعه در مجله The Lancet Regional Health: Western Pacific منتشر شده است.