به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ کتاب «زبان، منزلت و قدرت در ایران» نوشته ویلیام اُ. بی‌من، پژوهشی میدانی و مردم‌شناسانه است که به بررسی زبان فارسی در زمینه فرهنگی، اجتماعی و تعاملی ایرانیان می‌پردازد. ویلیام بی‌من، انسان‌شناس و زبان‌شناس آمریکایی با نظریه‌های مردم‌شناسی زبان و تحلیل گفتمان، کاربردهای زبانی در تعاملات روزمره ایرانیان را تحلیل می‌کند و نشان می‌دهد که زبان فارسی چگونه برای مدیریت روابط اجتماعی و انتقال پیام‌ها در بستر فرهنگ ایرانی به کار می‌رود.
این کتاب تأکید خاصی بر نحوه سازماندهی پیام‌ها در زبان فارسی دارد و موضوعاتی چون بی‌اعتمادی اجتماعی، پنهان‌کاری و زرنگی در تعاملات ایرانیان را بررسی می‌کند. بی‌من معتقد است ایرانیان در کاربرد زبان و ابزارهای زبانی خود بسیار ماهرند و این ویژگی‌ها به شکل‌گیری تعاملات پیچیده زبانی و اجتماعی کمک می‌کند. علاوه بر تحلیل ساختاری زبان، کتاب به تأثیرات فرهنگ و منزلت اجتماعی بر زبان و تأثیر متقابل آن‌ها بر یکدیگر می‌پردازد.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «ایرانیان در کاربرد جادوی ارتباطی خود به غایت استادند. با آگاهی از چند و چون استفاده از منابع و امکانات زبانی خود، به همراه دانشی که از جامعه و پویش آن دارند می توانند وارد گفت وگو و چانه زنی شوند، و وضعیتی ناپایدار و نامطمئن را با ظرافت و مهارت به وضعیتی عکس آن تبدیل کنند؛ هر چند همه انسان‌ها کمابیش قادر به انجام چنین کارهایی با استفاده از زبان خود هستند، اما شاید این مهارت خاص ایرانیان باشد که قادرند این جادوگری را با ذوق و احساسی متعالی انجام دهند و بدین سان امر خطیر ارتباط را به حوزه ای برتر از فرارسانی محض و ملال آور ارتقاء دهند، یعنی به قلمرو هنر.»
اما این کتاب نقدهایی نیز دارد. برخی معتقدند که بی‌من ویژگی‌هایی مانند تعارف، زرنگی و پارتی‌بازی را به شکلی ذاتی به ایرانیان نسبت می‌دهد، در حالی که این موارد صرفاً ویژگی‌های فرهنگی‌اند و ممکن است در جوامع دیگر نیز وجود داشته باشند. همچنین داده‌های کتاب بر جامعه کوچکی از زبان‌گویان ایرانی استوار است که ممکن است تعمیم آن به کل جامعه ایران نادرست باشد. پژوهش‌های او گاهی از دید فرهنگی و بومی ایران فاصله دارد و مثال‌هایی که می‌آورد، مانند اشاره به کتاب حاجی بابای اصفهانی یا ملانصرالدین، ممکن است از منابع غیربومی و غیرعلمی گرفته شده باشند.
کتاب زبان، منزلت و قدرت در ایران خواندنی و علمی است و چشم‌اندازی از دیدگاه مردم‌شناسانه-زبان‌شناسانه به تعاملات زبانی در فرهنگ ایرانی ارائه می‌دهد، اما نیازمند دقت نظر و نقد از منظر فرهنگ و جامعه ایران است. این کتاب با توجه به چارچوب‌های نظری مردم‌شناسی زبان و تحلیل گفتمان، ابزاری مفید برای مطالعه زبان در بافت فرهنگی ایران است و به فهم روابط پیچیده میان زبان، منزلت اجتماعی و قدرت در ایران کمک می‌کند.
کتاب «زبان، منزلت و قدرت در ایران» نوشته ویلیام اُ. بی‌من و با ترجمه رضا مقدم‌کیا، کتابی است برای علاقه‌مندان زبان و زبان شناسی _و البته سیاست و اجتماع_ که توسط نشر نی منتشر شده است.